รูปแบบการบริหารเพื่อสร้างโอกาส และความเสมอภาคทางการศึกษาของนักเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ
คำสำคัญ:
รูปแบบการบริหาร, สร้างโอกาส, ความเสมอภาคทางการศึกษาบทคัดย่อ
วิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบ สภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ ความต้องการจำเป็น และแนวทางการบริหารเพื่อสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษาของนักเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริหารสถานศึกษา และหัวหน้ากลุ่มบริหารวิชาการ จำนวน 111 คน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยเทียบจำนวนประชากรกับตารางของเครจซี่และมอร์แกน และใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้น และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศจาก 3 โรงเรียน รวมทั้งสิ้น 9 คน โดยเลือกแบบเจาะจง เครื่องที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ 2) สร้างและตรวจสอบยืนยัน และประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้และเป็นประโยชน์ของรูปแบบ จากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 6 คน ผ่านการสนทนากลุ่ม และประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้และเป็นประโยชน์โดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และแบบประเมิน สถิติที่ใช้ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีความสอดคล้อง ค่าอำนาจจำแนก ค่าความเชื่อมั่น และค่าดัชนีความต้องการจำเป็น
ผลการวิจัย พบว่า
- องค์ประกอบของการสร้างโอกาสและความเสมอภาค ประกอบด้วย 6 ด้าน สภาพปัจจุบัน อยู่ในระดับปานกลาง และสภาพที่พึงประสงค์ อยู่ในระดับมากที่สุด และความต้องการจำเป็น 3 ด้านสูงสุดเรียงลำดับ ดังนี้ ด้านการเข้าถึงการศึกษาอย่างมีคุณภาพ ด้านการสร้างโอกาสผ่านเทคโนโลยีดิจิทัล ด้านการจัดการศึกษาสำหรับเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ
- รูปแบบการบริหารเพื่อสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษาของนักเรียน ประกอบด้วย 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) วิธีดำเนินการ 4) แนวทางการประเมิน และ
5) เงื่อนไขความสำเร็จ และผลการประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้และเป็นประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
References
ณรินทร์ ชำนาญดู. (2556). การบริหารจัดการศึกษาเพื่อเพิ่มโอกาสทางการศึกษาของนักเรียนกลุ่มเสี่ยงในโรงเรียนมัธยมศึกษา. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต การบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร
นวอัมรินทร์ เกตุหอม,เสริมทรัพย์ วรปัญญาและภูวดล จุลสุคนธ์. (2568). แนวทางการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษาตามมาตรฐานตำแหน่งผู้อำนวยการสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลพบุรี. วารสารสันตยาภิวัฒน์ วัดหนองนกกด, 3(1), 14-31.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่10). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
ปริญญา ชาวสมุน. (2565). อยากเรียนต้องได้เรียน “โอกาสทางการศึกษา” สูตรไม่ลับ ดับเหลื่อมล้ำ+ยากจน. เรียกใช้เมื่อ 12 สิงหาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/Rctek
ปิยะธิดา ปัญญา. (2567). สถิติสำหรับการวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 4). มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์.
พรวิมล กลิ่นศรีสุข. (2564). การพัฒนาแนวทางการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนสำหรับสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 22 จังหวัดนครพนม. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต การบริหารและพัฒนาการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ไพศาล วรคำ. (2567). การวิจัยทางการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 14). มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์.
เมธี อนันต์. (2566). คุณภาพห้องเรียนชายขอบ: โอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษา. วารสารนิสิตวัง, 25 (1), 120-128.
วาสนา จักร์แก้ว. (2563). โอกาสและการเข้าถึงการศึกษาระดับอุดมศึกษาของเด็กด้อยโอกาสในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต เศรษฐศาสตร์ประยุกต์. มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
วรรณธิดา กำเนิดบุญ. (2565). รูปแบบการบริหารเพื่อส่งเสริมอาชีพของนักเรียนในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต การบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตขอนแก่น.
สมาน อัศวภูมิ. (2541). ที คิว เอ็มการบริหารทั่วทั้งองค์การ ในองค์การทางการศึกษา. อุบลราชธานี:สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี.
สันติชูชัย ชำนาญ. (2563). ปัจจัยคัดสรรทางการบริหารที่ส่งผลต่อการนำนโยบายการสร้าง โอกาส ความเสมอภาคและความเท่าเทียมทางการศึกษาไปปฏิบัติของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. ในวิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต การบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2561). หลักการทฤษฎีและแนวปฏิบัติทางการบริหารการศึกษา. มหาสารคาม: ภาควิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2568). รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาปลอดภัยของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 1. วารสารสันตยาภิวัฒน์ วัดหนองนกกด, 3(2), 131-146.
สุริยันต์ สุวรรณทอง. (2567). รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาปลอดภัยของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 1.วารสารวิทยาลัยบัณฑิตศึกษาด้านการจัดการ มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตขอนแก่น.1(2), 48-62
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580). กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). รายงานการวิจัย เรื่อง ความทั่วถึงและเท่าเทียมของการจัดการศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: บริษัท 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.
สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2565). แผนปฏิบัติราชการ ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566-2570). กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ. (2567). แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. ชัยภูมิ: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ.
อรนุช มั่งมีศรีสุขศิริ (2562). การวิจัยและการพัฒนาแนวทางการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางการเรียนรู้ของโรงเรียนประจำพักนอน ภาคเหนือ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.
ฮิโตชิ คูเมะ. (2540). การบริหารจัดการคุรภาพ (MBQ). กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น).
Deming, E. W. (1995). Out of the Crisis (T. M. I. of T. for A. advanced E. study Center, Ed.). USA.
