"Ta Pu Ban" Culture, Belief, and Faith Management in the Community
Abstract
This academic article aims to study and analyze the culture, beliefs, and management of faith regarding "Ta Pu Ban" in a community. Data was collected from various sources, including academic articles, research reports, and online resources. The study found that "Ta Pu Ban" serves as a spiritual center and a guardian ancestral spirit of the community, playing a crucial role in establishing the ethical and disciplinary foundation for the villagers. The management of faith in "Ta Pu Ban" is expressed through various rituals, such as the construction of shrines, annual ceremonies, offerings, making vows, and fulfilling promises. Additionally, the role of "Thao Jam" as a medium for communicating with the sacred is highlighted. Furthermore, the belief in "Ta Pu Ban" has integrated and adapted to other beliefs, such as Brahmanism and Buddhism. This demonstrates the flexibility of the community's belief system, which can adopt external concepts while preserving the core of its traditional beliefs. The management of this faith significantly contributes to the well-being and stability of the lives of the community members.
References
งามพิศ สัตย์สงวน. (2543). หลักมานุษยวิทยาวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: รามาการพิมพ์.
จีราภรณ์ จันทร์โฉม, สุวิน ทองปั้น, จรัส ลีกา และ อัจฉริยะ วงษ์คคำขาว. (2562). แนวคิดผีฟ้าในเชิงปรัชญาของชุมชนบ้านนาเสียว ตำบลนาเสียว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 6(4), 329-332.
ชยันต์ วรรธนะภูติ, & ฉันทนา บรรพศิริโชติ. (บรรณาธิการ). (2541). ระบบความรู้พื้นบ้านปัจจุบัน: การวิจัยและพัฒนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชารีฟ ตอเล็บ. (2561). จากความศรัทธาอันแรงกล้าสู่แรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมนามธรรม. (วิทยานิพนธ์ปริญญารปริญญาศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
เสกสรร ท้าวทุมมา. (2565). การจัดการชุมชนเข้มแข็งด้านการท่องเที่ยวด้วยกระบวนการประชาสังคมในจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์). มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่, สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.).
ธวัช ปุณโณทก. (2528). ความเชื่อ. ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคอีสาน (เล่ม 1). กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
ประเวศ วะสี. (2559). ความสำคัญของชุมชนและประชาสังคมในการสร้างเสริมสุขภาพชุมชน. สืบค้นจาก https://www.csdi.or.th/
พรพรหม ทิพยมนตรี. (2565). เหตุผลของความเชื่อในสังคมไทย: ร่องรอยจากจารึกสุโขทัย. Mahachula Academic Journal,9(2), 141-153.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พัฒน์ วัฒนสินธุ. (2568). ศึกษาวัฒนธรรมตามแนวทางวัฒนธรรมศึกษา. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์
และนวัตกรรม มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 4(2), 93-102.
ไพศาล เต็งหิรัญ. (2563). ความหมายและความสำคัญของชูรอในอิสลาม. วารสารมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น, 17(1), 1-12.
มนตรี หลินภู และพระฟูตระกูล พุทธรักขิโต (หลินภู). (2566). ศรัทธา 4 กับการพัฒนาจิตวิญญาณความเป็นครู : นิยามองค์ประกอบ และการประยุกต์ใช้. วารสารครุศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร, 7(14).
วิราวรรณ สมพงษ์เจริญ. (2550). คติความเชื่อของคนไทยสมัยสุโขทัย พ.ศ. 1726 - พ.ศ. 2006. (วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์.
ลัญจกร นิลกาญจน์. (2561). วัฒนธรรมความเชื่อ กับการจัดการศรัทธาของชุมชน. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 10(2), 11-20.
ศิลป์ชัย เชาว์เจริญรัตน์. (2558). ศาสนาบรรพกาล (Primitive religion). สืบค้นจาก https://sinchaichao.blogspot.com/2015/06/blog-post_73.html
สุพรต บุญอ่อน และธีรพันธ์ เชิญรัมย์. (2567). ความเชื่อในสังคมไทย. บัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 12(3) 109-119.
อาณาจักรล้านช้าง. (2563, 15 กันยายน). ตาปู่ เป็นผีประจำหมู่บ้านที่ชาวบ้านเคารพนับถือ. สืบค้นจาก
https://www.facebook.com/media/set/?vanity=100064273050342&set=a.704033691749060
อุทัย ปริญญาสุทินันท์. (2558). การจัดการชุมชน: มโนทัศน์และทฤษฎีที่จำเป็นต้องทบทวน. วารสารการจัดการสมัยใหม่, 13(2), 11-22.