บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น กรณีศึกษา พระครูสีลสาราภรณ์ เจ้าอาวาสวัดป่าสักดาราม บ้านท่าม่วง ตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา 3 ประการ คือ 1. เพื่อศึกษาบทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น 2. เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคบทบาทของพระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น และ 3. เพื่อเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาและอุปสรรคบทบาทของพระสงฆ์กับการพัฒนาท้องถิ่น โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก มีกลุ่มเป้าหมาย 6 กลุ่ม คือ 1) ผู้ใหญ่บ้าน 2) ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน 3) คณะกรรมการหมู่บ้าน 4) ประชาชน 5) พระสงฆ์ และ 6) ปราชญ์ชาวบ้าน รวมทั้งสิ้น 20 คน ผลการศึกษาด้านบทบาทการเผยแผ่ พบว่า พระสงฆ์ได้เน้นการเผยแผ่ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกิจกรรมส่งเสริมศาสนาในวันสำคัญต่าง ๆ ในรอบปี บางครั้งก็ตอบรับนโยบายของรัฐและท้องถิ่น เช่น โครงการธรรมสัญจรโดยถือเป็นการเผยแผ่เชิงรุก ทั้งยังได้มีการจัดโครงการกิจกรรมที่กำหนดขึ้นเอง เช่น โครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน เป็นการใช้ช่วงปิดเทอมของเยาวชนชายเข้าหาพระพุทธศาสนา การจัดกิจกรรมต่อต้านยาเสพติด การรณรงค์ให้ชุมชนปลอดอบายมุข ด้านการศึกษาสงเคราะห์ พบว่า พระสงฆ์ที่มีศักยภาพด้านสอนหลักธรรม มีบทบาทในการสอนหลักธรรมจริยธรรมในโรงเรียนหรือบางครั้งจัดการเรียนการสอนในวัด เข้าไปมีส่วนร่วมด้านการเป็นกรรมการด้านการศึกษาในโรงเรียน ทั้งยังมอบทุนทรัพย์ให้กับเยาวชนและยังมีโครงการอบรมธรรมสัญจรอีกด้วย ด้านการสาธารณสงเคราะห์ พบว่า พระสงฆ์ได้มีการเข้ามามีส่วนร่วมในการก่อสร้างสาธารณประโยชน์ในชุมชน เช่น ศาลาประชาคม ตัดและขยายถนนภายในชุมชน พัฒนาสภาพภูมิทัศน์ริมถนน สร้างประปา และให้ความช่วยเหลือเป็นที่พักพิงในยามที่ประชาชนประสบภัยด้านต่าง ๆ เช่น อุทกภัย อัคคีภัย และ วาตภัย