วัดเจดีย์หลวง : สัปปายะอารามเพื่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนาในจังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
วัดเจดีย์หลวง, สัปปายอาราม, เชียงใหม่, การท่องเที่ยวเชิงศาสนาบทคัดย่อ
วัดเจดีย์หลวง หรือ โชติการามวิหาร ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์เมื่อปีพุทธศักราช 1934 พระเจ้าแสนเมืองมาทรงสถาปนาวัดเจดีย์หลวง และสร้างพระเจดีย์หลวงเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้พญากือนา พระราชบิดา แต่สร้างไม่เสร็จ พระนางเจ้าติโลกจุฑาราชเทวี พระมเหสีของพญาเมืองมา ก่อสร้างต่อจนแล้วเสร็จ ในรัชสมัยพญาสามฝั่งแกน เรียกว่า “กู่หลวง” มีการปฏิสังขรณ์ ปิดทองภายในซุ้มจรนัม สร้างหอพระแก้ว และอัญเชิญพระแก้วมรกตลงมาประดิษฐาน สร้างมหาวิหาร ในที่สุดเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในปีพุทธศักราช 2088 ยอดพระเจดีย์หลวงก็พังทลายลงมา จนกลายเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นและกลายเป็นสิ่งดึงดูดความสนใจของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติในปัจจุบัน วัดเจดีย์หลวงนอกจากมีโบราณสถานและเป็นวัดที่สำคัญในเชียงใหม่แล้ว ยังเป็นที่จาริกจำพรรษาของพระป่าสายกรรมฐานฝ่ายธรรมยุติกนิกายหลายรูป เช่น หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต เป็นต้น บทความนี้จะนำเสนออัตลักษณ์ จุดเด่นของโบราณสถานสำคัญของวัดเจดีย์หลวงวรวิหาร รวมถึงสถานที่ที่มีความสัมพันธ์กับพระป่าสายกรรมฐานที่มาจำพรรษาในอารามแห่งนี้ โดยใช้กรอบแนวคิดเรื่องสัปปายะ 7 มาอธิบายเพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาอารามเพื่อการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนาตามหลักสัปปายะในจังหวัดเชียงใหม่ต่อไป
References
กตัญญู ชูชื่น. (2525). พระเจ้าเลียบโลกฉบับล้านนา:บทวิเคราะห์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ชมรมกัลป์ยาณธรรม. (2549). ประวัติท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต และมุตโตทัย. กรุงเทพฯ : (มปท).
ตุลาภรณ์ แสนปรน และ ดลยา แก้วคำแสน (ผู้ปริวรรต). (มปพ). ตำนานพระเจ้าเลียบโลกวัดกู่คำ ตำบลวัดเกต อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. ลำปาง: มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง.
เธียรชาย อักษรดิษฐ์. (2545). ชุธาตุ: บทบาทและความหมายของพระธาตุในอนุภูมิภาคอุษาคเนย์ กรณีศึกษาความเชื่อเรื่องพระธาตุปีเกิดล้านนา. เชียงใหม่. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ปฐม นิคมานนท์ และภัทรา นิคมานนท์. (2552). หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต กรุงเทพฯ : พี เอ ลิฟวิ่ง.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิวัฒน์ชัย บุญยภักดี. (2531). “วัด: จำเป็นอย่างไรจะต้องมีคู่มือพัฒนา”. จุลสารการท่องเที่ยว.
ส.กวีวัฒน์. (2563). ประวัติวัดเจดีย์หลวงวรวิหาร. เชียงใหม่ : (มปท).
สุชีพ ปัญญานุภาพ. (2559). พระไตรปิฎกสำหรับประชาชน. มูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย.
สุดแดน วิสุทธิลักษณ์ และ วัลลภ ทองอ่อน. (2559). รูปแบบทางพื้นที่ของตำนานพระเจ้าเลียบโลก : บทวิเคราะห์ตำนานด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์. วารสารสังคมวิทยามานุษยวิทยา, 35(2), 23-45.
สุทิตย์ อาภากโร และ เสรีชน นริสสโส. (2556). การพัฒนารูปแบบและกระบวนการจัดการท่องเที่ยว
พระพุทธศาสนาในประเทศไทย.
อ้างอิงจากเว็ปไซต์
ผู้จัดการออนไลน์. (2562). 5 วัดงามเมือง “เชียงใหม่” ไหว้พระอิ่มบุญอุ่นใจ. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2564 จาก https://mgronline.com/travel/detail/9620000080446
พระลานนา. (2564).วัดเจดีย์หลวง. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2564 จากhttp://www.med.cmu.ac.th/secret/admin/web/custom8.html
Expedia (2564) ประวัติวัดเจดีย์หลวง. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก https://www.expedia.co.th/Pratat-Chedi-Luang-Temple-Old-City.d6307462.Place-To-Visit?pwaLob=wizard-package-pwa
พระเครื่องเมืองสยาม (2561) แก้วมณีอีสาน:รอยชีพรอยธรรมพระวิปัสสนาจารย์อีสาน. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก http://amuletsinsiam.blogspot.com/2018/06/blog-post_8.html
BLOOKPANYA (2564) ชีวประวัติ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก https://www.trueplookpanya.com/blog/content/77029/-dhart-
พระเครื่องเมืองสยาม (2561) ดร.วันเพ็ญ สุรฤกษ์ หนังสือที่ระลึก 72 ปี พระเทพกวี โดย..อธินันท์ อ่ำบุญ
กันยายน 2540. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก http://amuletsinsiam.blogspot.com/2018/06/blog-post_51.html
ธรรมสมาธิ (มปพ.) หลวงตามหาบัว. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก https://sites.google.com/site/smartdhamma/ready_dhamma
สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ (2563) ลานธรรมจักร. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2563 จาก https://goodlifeupdate.com/healthy-mind/156488.html
ลานธรรมจักร (2563) อาจารย์ Narongchai Toprasert,อาจารย์ Pakorn Kengpol, artgazine.com,อาจารย์อนัตตา,ห้องพระ udon108.com. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2563 จาก http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?t=42782
ข่าวสดออนไลน์ (2564) หลวงปู่ลี ธัมมธโร. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก https://www.khaosod.co.th/newspaper-column/amulets/news_33398
Chapanakij.com (2564) หลวงปู่แหวน สุจิณโณ. สืบค้นวันที่ 3 มีนาคม 2564 จาก https://www.chapanakij.com/announce_famous/138