วัฒนธรรมการใช้ภาษาของพระสงฆ์ไทย
คำสำคัญ:
วัฒนธรรมการใช้ภาษา, พระสงฆ์ไทยบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเรื่องวัฒนธรรมการใช้ภาษาของพระสงฆ์ ในรูปแบบที่เป็นทางการ โดยศึกษาข้อมูลจากหนังสือราชการ พบว่า วัฒนธรรมการใช้ภาษาของพระสงฆ์มีลักษณะคล้ายกับวัฒนธรรมการใช้ภาษาของคนในราชสำนัก คือมีการใช้ราชาศัพท์กับสมเด็จพระสังฆราช นอกจากนี้วัฒนธรรมการใช้ภาษาของพระสงฆ์ ยังมีลักษณะคล้ายกับวัฒนธรรมการใช้ภาษาของข้าราชการที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้ใหญ่-ผู้น้อยดังจะเห็นได้จากการใช้ถ้อยคำในการสนทนากับพระสงฆ์ที่ทรงสมณศักดิ์ในลำดับต่าง ๆ ได้แก่ สมเด็จพระราชาคณะ พระราชาคณะเจ้าคณะรอง พระราชาคณะชั้นธรรม พระราชาคณะชั้นเทพ พระราชาคณะชั้นราช และพระราชาคณะชั้นสามัญ ทั้งนี้ผลจากการศึกษายังแสดง ให้เห็นอีกว่า วัฒนธรรมการใช้ภาษาของพระสงฆ์ มีคำให้เลือกใช้หลายคำ โดยขึ้นอยู่กับโอกาสความเหมาะสม และกาลเทศะในการสนทนา
เอกสารอ้างอิง
หนังสือ
นพคุณ คุณาชีวะ. (2561). หลักภาษาไทยในหลักสูตรมัธยมศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พระพรหมเสนาบดี. (2562). ทำเนียบพระราชาคณะฉบับสมบูรณ์ พุทธศักราช 2562. กรุงเทพฯ : สื่อตะวัน จำกัด.
สนิท บุญฤทธิ์. (2544). ราชาศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : สุวีริยาสาส์น.
สุเชาว์ พลอยชุม และ ธ. ธรรมรักษ์. (2552). พระเกียรติคุณ 19 สมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุง รัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : แฮปปี้บุ๊ค.
หนังสือราชการ
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2563). หนังสือมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ ราชวิทยาลัย ที่ พิเศษ /2563 ลงวันที่ 29 มิถุนายน 2563 เรื่อง ขอสัมภาษณ์เพื่อ การวิจัย. พระนครศรีอยุธยา : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. (2564). หนังสือมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ที่ อว 7907/0182 ลงวันที่ 23 กรกฎาคม 2564 เรื่อง ขอสำเนาหนังสือราชการ (หนังสือเข้า) เพื่อนำมาทำวิจัย. นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
วัดกระโจมทอง. (2561). หนังสือวัดกระโจมทอง ที่ สท 049/2561 ลงวันที่ 24 เมษายน 2561 เรื่องขอกราบอาราธนาเป็นองค์บรรยายถวายความรู้ในงานสัมมนาพระวิปัสสนาจารย์ ทั่วประเทศ ครั้งที่ 43. นนทบุรี : วัดกระโจมทอง.
วัดบวรนิเวศวิหาร. (2563). หนังสือวัดบวรนิเวศวิหาร ที่ บว 115/2563 ลงวันที่ 16 กรกฎาคม 2563 เรื่อง งานบำเพ็ญกุศลอุทิศถวายสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. กรุงเทพฯ
: วัดบวรนิเวศวิหาร.
วัดมหาธาตุ. (2563). หนังสือวัดมหาธาตุ ที่ 13/2563 ลงวันที่ 3 สิงหาคม 2563 เรื่อง ขอรับประทาน พระอุปถัมภ์. เพชรบุรี : วัดมหาธาตุ.
วัดมหาธาตุ วรวิหาร. (2564). หนังสือขอประทานกราบทูลลามรณภาพ ลงวันที่ 9 มีนาคม 2564 เรื่อง ขอประทานกราบทูลลามรณภาพ. เพชรบุรี : วัดมหาธาตุ วรวิหาร.
สำนักงานคณะธรรมยุต. (2563). หนังสือสำนักงานคณะธรรมยุต ที่ 002/18 ลงวันที่ 7 พฤศจิกายน 2563 เรื่อง คณะธรรมยุตบำเพ็ญกุศลถวายพระสุธรรมาธิบดี (แบน กิตฺติสาโร). กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะธรรมยุต.
สำนักงานคณะธรรมยุต. (2564). หนังสือสำนักงานคณะธรรมยุต ที่ 001/10 ลงวันที่ 7 มกราคม 2564 เรื่อง การฝึกซ้อม อบรม และสอบความรู้พระสังฆาธิการ เพื่อแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์ฯ. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะธรรมยุต.
สำนักงานเจ้าคณะกรุงเทพมหานคร-สมุทรปราการ (ธรรมยุต). (2562). หนังสือสำนักงาน เจ้าคณะ กรุงเทพมหานคร-สมุทรปราการ (ธรรมยุต). ที่ จก-สป. 034/2562 ลงวันที่ 1 พฤษภาคม 2562 เรื่อง แจ้งมติมหาเถรสมาคม. กรุงเทพฯ : สำนักงานเจ้าคณะ กรุงเทพมหานคร- สมุทรปราการ (ธรรมยุต).
สำนักงานเจ้าคณะแขวงบวรนิเวศ (ธ). (2562). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะแขวงบวรนิเวศ (ธ). ที่ จว. 02/2562 ลงวันที่ 14 ตุลาคม 2562 เรื่อง การบำเพ็ญกุศลอุทิศถวายเป็น พระราชกุศล แด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ : สำนักงานเจ้าคณะแขวงบวรนิเวศ (ธ).
สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดสงขลา-สตูล (ธ). (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะจังหวัด สงขลา-สตูล (ธ) ที่ สข. สตล (ธ) 001/019 ลงวันที่ 5 มีนาคม 2564 เรื่อง ขอนำส่ง เอกสารการสอบธรรมศึกษาชั้นตรี ประจำปีการศึกษา 2563. สงขลา : สำนักงาน เจ้าคณะจังหวัดสงขลา-สตูล (ธ).
สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ). (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะจังหวัด นครศรีธรรมราช (ธ). ที่ จจ. (ธ) นศ. 012/2564 ลงวันที่ 14 มีนาคม 2564 เรื่อง ขอส่ง กระดาษ
ใบตอบธรรมศึกษาชั้นตรี ประจำปีการศึกษา 2564 และเอกสารที่เกี่ยวข้อง. นครศรีธรรมราช :
สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ).
สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ). (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะจังหวัด นครศรีธรรมราช (ธ). ที่ จจ. (ธ) นศ. 008/2564 ลงวันที่ 9 มีนาคม 2564 เรื่อง ขอเสนอ แต่งตั้งเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวง วัดมหาธาตุวรมหาวิหาร. นครศรีธรรมราช : สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ).
สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ). (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะจังหวัด นครศรีธรรมราช (ธ). ที่ จจ. (ธ) นศ. 016/2564 ลงวันที่ 20 กรกฎาคม 2564 เรื่อง ร่วมบริจาคเป็นเจ้าภาพพิมพ์หนังสือ งานกิจกรรมพระมหาสมณานุสรณ์ครบ 100 ปี. นครศรีธรรมราช : สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดนครศรีธรรมราช (ธ).
สำนักงานเจ้าคณะตำบลในเมือง เขต 1. (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะตำบลในเมือง เขต 1 ที่ จต.ม.(1) 15/2564 ลงวันที่ 10 กรกฎาคม 2564 เรื่อง การทำบัญชีสำรวจรายชื่อผู้ขอ สอบธรรมสนามหลวง ประจำปี 2564. พิษณุโลก : สำนักงานเจ้าคณะตำบลในเมือง เขต 1.
สำนักงานเจ้าคณะใหญ่หนกลาง. (2564). หนังสือสำนักงานเจ้าคณะใหญ่หนกลาง ที่ จญ.ก. 65/2564 ลงวันที่ 12 พฤษภาคม 2564 เรื่อง นิมนต์เข้ารับพระบัญชาแต่งตั้งเจ้าคณะภาคในเขต ปกครองคณะสงฆ์หนกลาง. กรุงเทพฯ : สำนักงานเจ้าคณะใหญ่หนกลาง.
เว็บไซต์
วัดโมลีโลกยาราม. (2562). ตอนที่ 2 คำขึ้นต้นสรรพนามและคำลงท้าย. สืบค้นจาก https:// www.watmoli.com/wittaya-two/1771/?fbclid=IwAR0Z7Ni3gw1kXq5oh- zqbYjnkXCV0eXBcml_CgGvTFmUFm8FikHnSjEiXS8
