การพึ่งพาตนเองตามหลักพุทธธรรมของผู้สูงอายุไทย

บทคัดย่อ

อนาคตประชากรไทยมีอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงอายุอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง เมื่อบริบทของสังคมไทยเปลี่ยนไปประชากรวัยแรงงานลดลงและย้ายถิ่นเข้าสู่เมืองมากขึ้นเพื่อหารายได้เลี้ยงชีพ จึงส่งผลกระทบต่อรูปแบบลักษณะการพักอาศัยของผู้สูงอายุคือการพักอาศัยคนเดียวหรือพักอาศัยกับผู้สูงอายุที่เป็นคู่สมรสด้วยกันเอง ในช่วงวัยสูงอายุส่วนมากจะพบปัญหาทางด้านสุขภาพที่หลีกเลี่ยงไม่ได้จำเป็นจะต้องส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพร่างกาย จิตใจและสังคมที่ดีเพื่อนำไปสู่การพึ่งพาตนเองได้ เช่น การเสริมสร้างพลังและความรอบรู้ทางสุขภาพ ซึ่งภาวะสุขภาพมีความสัมพันธ์กับความสุขในชีวิตของผู้สูงอายุ ภาครัฐและภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องควรวางแผนรองรับสังคมผู้สูงอายุอย่างเป็นระบบเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนสถานภาพ บทบาท และกิจกรรมของผู้สูงอายุทั้งในเรื่องสวัสดิการและสุขภาพอนามัยให้เหมาะสมและเพียงพอ

บทความวิชาการฉบับนี้ จึงนำเสนอแนวทางการพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุที่สอดคล้องกับบริบทสังคมไทยคือการนำวิถีชีวิตของคนไทยมาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนให้มีการดำรงชีวิตอย่างมีความสุข ได้แก่ การพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท และการพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุตามหลักพุทธจิตวิทยา รวมทั้งนวัตกรรมสังคมของผู้สูงอายุเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในการแก้ไขปัญหาการใช้ชีวิต การมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคมและการดูแลสุขภาพตนเอง การมีอาชีพและรายได้ของตนเองและการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งนี้การพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุอาจจะช่วยลดปัญหาด้านภาระของครอบครัวและสังคมได้ระดับหนึ่ง หากเมื่อสูงวัยมากขึ้นจำเป็นจะต้องมีผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ดูแลเท่านั้น