พัฒนวนัมรุง มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์

การปกครองท้องถิ่นอีสานในรัฐสยาม (2322-2435) : นัยยะต่อสิทธิในการปกครองตนเองของท้องถิ่น

Sunthonchai Chopyot — 2024-06-30

บทความวิชาการนี้อธิบายระบบการปกครองท้องถิ่นอีสานก่อนการปฏิรูป (2322-2435) มีลักษณะอย่างไร และระบบการปกครองดังกล่าวสามารถนำมาอธิบายในแง่มุมทางทฤษฎีหรือแนวคิดทางการเมืองในสังคมการเมืองไทยร่วมสมัยได้หรือไม่อย่างไร ผลการศึกษาพบว่า ระบบการปกครองอีสานก่อนการปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5 มีสองระบบใหญ่ด้วยกัน คือ ระบบอาญาสี่อันมีต้นแบบจากการปกครองของลาวล้านช้าง และระบบที่สองคือระบบการปกครองที่สอดคล้องกับการปกครองแบบสยาม ทั้งนี้แนวคิดที่สามารถนำมาอธิบายในแง่มุมทางทฤษฎีการเมืองหรือนำมาอธิบายสังคมการเมืองไทยร่วมสมัย ได้แก่ แนวคิดว่าด้วยการปกครองตนเองของท้องถิ่น แนวคิดว่าด้วยอำนาจอิสระในการปกครองท้องถิ่น แนวคิดว่าด้วยการตัดสินใจด้วยตนเอง แนวคิดว่าด้วยการกระจายอำนาจ แนวคิดว่าด้วย รัฐ ชาติ และอำนาจอธิปไตย และการก่อให้เกิดประชาธิปไตยที่หลากหลายรูปแบบในระดับท้องถิ่น

เผด็จการ รัฐประหาร ความรุนแรง ความล้มเหลวในการส่งเสริมแนวคิดประชาธิปไตยในเมียนมา

aphimuk Sadompruek — 2024-06-30

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์ความล้มเหลวในการขับเคลื่อนแนวคิดประชาธิปไตยของสหภาพเมียนมา อันเนื่องมาจากกลไกภายในของรัฐถูกควบคุมโดยระบอบเผด็จทารทหารและลัทธิอำนาจนิยมที่มีจำนวนมากในรัฐสภา ซึ่งเป็นมรดกสืบทอดมาจากประวัติศาสตร์การปกครองในอดีตที่มีการใช้รูปแบบอำนาจเผด็จการทหารยาวนานกว่า 48 ปี ทำให้ประชาธิปไตยไม่สามารถเป็นเครื่องมือในการพัฒนาสังคมได้ และสังคมไม่สามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมการปกครองใหม่ให้สมบูรณ์แบบได้เช่นกัน มิหนำซ้ำยังส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำในสังคมมากยิ่งขึ้น มีการละเมิดสิทธิเสรีภาพประชาชนอย่างรุนแรง ก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลกับพลเมือง จนนำไปสู่การถูกจัดอันดับคะแนนอยู่ในกลุ่มรัฐล้มเหลว การคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจของต่างชาติ การถูกลดระดับการนำเข้า-ส่งออกสินค้า การระงับสิทธิประโยชน์ทางการค้า นักลงทุนต่างชาติไม่กล้าเสี่ยงที่จะดำเนินธุรกิจในประเทศ ประชาชนในชาติไม่ให้ความร่วมมือในการดำเนินงานของรัฐ และรัฐก็ไม่สามารถควบคุมประชาชนให้อยู่ตามกรอบกฎหมายตามที่ต้องการได้ รัฐไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากรในรัฐขนาดเล็กได้ และยังจะถูกประชาคมโลกประณามว่าเป็นรัฐบาลที่โหดร้ายเข่นฆ่าพลเมืองตนเองเพราะเพียงมีความเห็นต่างทางอุดมการณ์ทางการเมือง ท้ายที่สุดคือรัฐบาลไม่สามารถสร้างความชอบธรรมในการบริหารประเทศได้และไร้การยอมรับจากประชาชนในชาติอย่างสิ้นเชิง

เส้นทางการค้าขาย "ตลาด 5 นาที" สู่เศรษฐกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์

Tongchai Sisophon — 2024-06-30

บทความวิจัยเส้นทางการค้าขายตลาด 5 นาทีสู่เศรษฐกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์นี้ เป็นผลจากการสร้างทางรถไฟของกรมรถไฟหลวงสู่จังหวัดบุรีรัมย์และเปิดใช้ปี พ.ศ.2468 ทำให้เกิดพัฒนาการสู่เศรษฐกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์ในช่วงเวลาที่ขบวนรถไฟเที่ยวล่อง ในช่วงเวลายุคใหม่กลุ่มผู้ค้าหาบเร่สถานีรถไฟบ้านแสลงพันรวมตัวกันนำสินค้าท้องถิ่นมาขายตั้งแต่เวลา 06.00-07.00 น. แล้วนำสินค้าที่เตรียมไว้มาขึ้นรถไฟไปขายยังหลังสถานีรถไฟบุรีรัมย์ ร่วมกลุ่มกับผู้ค้าหาบเร่มาจากสถานีรถไฟกระสัง โดยการจัดพื้นที่ขายสินค้าของสถานีรถไฟบุรีรัมย์ให้เวลาวางขายไม่เกิน 08.30 น. เจ้าหน้าที่สถานีจะเป่านกหวีดแล้วพากันหาบเร่ไปขายตามเส้นทางตนเองเคยเดินขายตามถนนในแต่ละวัน ซึ่งความสัมพันธ์เส้นทางการค้าตลาด 5 นาที่กับชุมชน บ้างผลิตสินค้าท้องถิ่นมาขายเอง บ้างรับสินค้าจากท้องถิ่นเข้ามาขาย ทำให้เกษตรกรเพาะปลูกขายสินค้าการเกษตรราคาดี เป็นขบวนการพึ่งพาระบบเศรษฐกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์เองโดยขบวนรถไฟ

การพึ่งพาตนเองตามหลักพุทธธรรมของผู้สูงอายุไทย

thidsanu methawudthisakun — 2024-06-30

อนาคตประชากรไทยมีอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงอายุอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง เมื่อบริบทของสังคมไทยเปลี่ยนไปประชากรวัยแรงงานลดลงและย้ายถิ่นเข้าสู่เมืองมากขึ้นเพื่อหารายได้เลี้ยงชีพ จึงส่งผลกระทบต่อรูปแบบลักษณะการพักอาศัยของผู้สูงอายุคือการพักอาศัยคนเดียวหรือพักอาศัยกับผู้สูงอายุที่เป็นคู่สมรสด้วยกันเอง ในช่วงวัยสูงอายุส่วนมากจะพบปัญหาทางด้านสุขภาพที่หลีกเลี่ยงไม่ได้จำเป็นจะต้องส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพร่างกาย จิตใจและสังคมที่ดีเพื่อนำไปสู่การพึ่งพาตนเองได้ เช่น การเสริมสร้างพลังและความรอบรู้ทางสุขภาพ ซึ่งภาวะสุขภาพมีความสัมพันธ์กับความสุขในชีวิตของผู้สูงอายุ ภาครัฐและภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องควรวางแผนรองรับสังคมผู้สูงอายุอย่างเป็นระบบเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนสถานภาพ บทบาท และกิจกรรมของผู้สูงอายุทั้งในเรื่องสวัสดิการและสุขภาพอนามัยให้เหมาะสมและเพียงพอ

บทความวิชาการฉบับนี้ จึงนำเสนอแนวทางการพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุที่สอดคล้องกับบริบทสังคมไทยคือการนำวิถีชีวิตของคนไทยมาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนให้มีการดำรงชีวิตอย่างมีความสุข ได้แก่ การพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท และการพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุตามหลักพุทธจิตวิทยา รวมทั้งนวัตกรรมสังคมของผู้สูงอายุเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในการแก้ไขปัญหาการใช้ชีวิต การมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคมและการดูแลสุขภาพตนเอง การมีอาชีพและรายได้ของตนเองและการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดี ทั้งนี้การพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุอาจจะช่วยลดปัญหาด้านภาระของครอบครัวและสังคมได้ระดับหนึ่ง หากเมื่อสูงวัยมากขึ้นจำเป็นจะต้องมีผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ดูแลเท่านั้น

แนวทางการพัฒนาเมืองที่เป็นมิตรต่อผู้สูงอายุของเทศบาลตำบลบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี

Anchana Kaetakham — 2024-06-30

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทเทศบาลตำบลบ้านเชียงและบริบทผู้สูงอายุ และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาเมืองที่เป็นมิตรต่อผู้สูงอายุของเทศบาลตำบลบ้านเชียง การศึกษานี้ใช้วิธีวิทยาเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการศึกษาเอกสารและศึกษาภาคสนามกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แนวทางการสัมภาษณ์ แนวทางการสังเกตการณ์ ระหว่างเดือนกันยายน - เดือนพฤศจิกายน 2566 ผลการศึกษาพบว่า เทศบาลตำบลบ้านเชียง ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่อำเภอหนองหานได้ปรับเปลี่ยนฐานะจากสุขาภิบาลเป็นเทศบาลเมื่อปี พ.ศ. 2542 และเปลี่ยนขนาดจากเทศบาลขนาดเล็กเป็นขนาดกลางในปี พ.ศ. 2555 จำนวนประชากรทั้งหมด 5,748 คน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนาและทำปศุสัตว์

ผู้สูงอายุในเทศบาลตำบลบ้านเชียงมีสัดส่วนของผู้สูงอายุเพศชายและเพศหญิงในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน ส่วนใหญ่มีอายุ 60 – 69 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ประเภทของผู้สูงอายุแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ ผู้สูงอายุติดสังคม ผู้สูงอายุติดบ้าน และผู้สุงอายุติดเตียง โดยกลุ่มติดสังคมมีจำนวนมากที่สุด กลุ่มติดบ้านมีจำนวนที่น้อยลงมา และกลุ่มติดเตียงมีจำนวนน้อยที่สุด แนวทางการพัฒนาเมืองที่เป็นมิตรต่อผู้สูงอายุ คือการร่วมมือกันระหว่างหน่วยงานเพื่อเพิ่มศักยภาพในการบริการ กำหนดแผนพัฒนาเมืองที่เป็นมิตรต่อผู้สูงอายุในพื้นที่เทศบาลตำบลบ้านเชียงให้ทุกหน่วยงานมีส่วนร่วม เนื่องจากการพัฒนาเมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุเกี่ยวข้องกับหน้าที่ของหลายหน่วยงาน แต่เทศบาลตำบลบ้านเชียงซึ่งเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ควรจะมีบทบาทมากที่สุดเพราะอยู่ใกล้ชิดประชาชนและมีอำนาจตามพระราชบัญญัติที่ครอบคลุมทั้ง 8 ด้านขององค์การอนามัยโลก

การสร้างตัวตนของกลุ่มเพศทางเลือกบนพื้นที่สาธารณะและพื้นที่ทางสังคมออนไลน์

Ratchanon Sripiachai — 2024-06-30

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเพื่อศึกษาการสร้างตัวตนของกลุ่มเพศทางเลือก (LGBTQ+) ผ่านพื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ ศึกษาทัศนคติและวาทกรรมในการสร้างตัวตนของเพศทางเลือก (LGBTQ+) ผ่านพื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลเป็นกลุ่มเพศทางเลือก (LGBTQ+) มาจำนวน 15 คน วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ ด้านเนื้อหา การสืบค้นจากเอกสาร สืบค้นจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับเพศทางเลือก (LGBTQ+) และพื้นที่ทางสังคมทั้งพื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ การสัมภาษณ์ ใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง และการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า การสร้างตัวตนของกลุ่มเพศทางเลือกนั้นมีการสร้างตัวตนผ่านพื้นที่ทั้งสองแบบได้แก่ พื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ โดยพื้นที่สาธารณะนั้นการสร้างตัวตนของกลุ่มเพศทางเลือกมี 3 ด้าน คือ 1) ด้านครอบครัว 2) ด้านสังคม และ 3) ด้านความคิดความสามารถ ส่วนพื้นที่สังคมออนไลน์ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่สร้างตัวตนเปิดเผยทั้งในพื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ และกลุ่มที่สร้างตัวตนยังไม่เปิดเผยในทางใดทางหนึ่ง ทำให้เห็นว่าการสร้างตัวตนของกลุ่มเพศทางเลือกเองเกิดมาจากสภาพของสังคม ครอบครัว ความคิด ทัศนคติ ที่ส่งผลถึงการแสดงออกตัวตนทั้งในพื้นที่สาธารณะและพื้นที่สังคมออนไลน์ของกลุ่มเพศทางเลือกในสังคมไทย