ดอกบัว : คติความเชื่อ สัญลักษณ์ ความหมาย ในอารยธรรมตะวันตกและอารยธรรมตะวันออก

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคติความเชื่อ สัญลักษณ์ ความหมายของดอกบัวในอารยธรรมตะวันตกและอารยธรรมตะวันออก เป็นบทความเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า ดอกบัวจัดเป็นดอกไม้ชนิดหนึ่งที่สำคัญที่ได้ถูกนำมาสร้างสรรค์จากคติความเชื่อเป็นภาพสัญลักษณ์ที่แสดงออกและมีความหมายปรากฏในอารยธรรมเก่าแก่หลายแห่งของโลกทั้งอารยธรรมตะวันตกและอารยธรรมตะวันออก ดังนี้คือ อารยธรรมอิยิปต์ ดอกบัวเป็นสัญลักษณ์ของพระอาทิตย์ ความคิดสร้างสรรค์การเกิดใหม่ วัฏจักรของชีวิต พิธีกรรมที่เกี่ยวกับความตาย มีการใช้ดอกบัวเพื่อการรักษาและใช้ผสมเครื่องดื่มในงานเฉลิมฉลองและได้ถูกนำมาสร้างสรรค์ในงานศิลปะทางสถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม อารยธรรมกรีกมีที่มาของชื่อดอกบัวสายที่มาจากชื่อของนางไม้ที่สิงสถิตอยู่ตามแม่น้ำ อารยธรรมอินเดีย ดอกบัวเป็นสัญลักษณ์แทนคติความเชื่อสัญลักษณ์ของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู สัญลักษณ์การโอบอุ้มแผ่นดินดูแลโลก พระอาทิตย์ การกำเนิดของเทพเจ้าและพืชพันธุ์ การสร้างสรรค์ ความอุดมสมบูรณ์ ความงามของสตรีเพศ ศาสนาพุทธมหายาน ดอกบัวหมายถึงความบริสุทธิ์ปราศจากมลทิน ในศาสนาพุทธเถรวาทดอกบัวเป็นสัญลักษณ์แห่งการรู้แจ้งและจิตวิญญาณภายใน สัญลักษณ์แทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ ความงามและความบริสุทธิ์