การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อการลดปัญหาการหย่าร้าง
คำสำคัญ:
การประยุกต์ หลักพุทธธรรม การหย่าร้างบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาสาเหตุและผลกระทบของการหย่าร้างในประเทศไทย พร้อมนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อลดปัญหาการหย่าร้าง โดยมุ่งเน้นการสำรวจข้อมูลทางสถิติการหย่าร้าง วิเคราะห์สาเหตุและผลกระทบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และศึกษาหลักพุทธธรรมที่เกี่ยวข้องพรรณนาเชิงสัมพันธ์กับปัญหานำมาสรุป ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่การหย่าร้าง ได้แก่ ปัญหาการสื่อสาร ปัญหาการนอกใจ และปัญหาทางเศรษฐกิจ การหย่าร้างส่งผลกระทบต่อบุคคลและสังคมในหลายด้าน ทั้งด้านจิตใจ เศรษฐกิจ และการพัฒนาเด็ก ในการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อการลดปัญหามี 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การวางแผนการสมรสผ่านหลักทิศธรรม 6 และสมชีวิตธรรม 4 2) การดำเนินชีวิตคู่โดยยึดหลักฆราวาสธรรม 4 และ 3) การรักษาความรักด้วยสังคหวัตถุธรรม 4 ซึ่งช่วยส่งเสริมความเข้าใจและลดปัญหาความขัดแย้งในชีวิตคู่
การแก้ปัญหาการหย่าร้างตามสาเหตของการยหย่าร้าง ควรเริ่มจากสื่อสารด้วยถ้อยคำดี (ปิยวาจา), ร่วมมือและเสียสละกัน (จาคะ), ซื่อสัตย์และพอใจในคู่ครอง (สัจจะ), ปรับตัวตามสังคมที่เปลี่ยนไป (ทมะ), เลือกคู่ที่เข้าใจกันและเรียนรู้ร่วมกัน (ปัญญาสัมปทา, ทมะ), หลีกเลี่ยงอบายมุขและอดทนต่อกัน (ขันติ), รับผิดชอบในการเลี้ยงดูบุตร (จาคะ), และใช้เทคโนโลยีอย่างรู้เท่าทัน (ทมะ) การประยุกต์ใช้หลักธรรมเหล่านี้ในการดำเนินชีวิตคู่จะช่วยลดปัญหาการหย่าร้างและเสริมสร้างความมั่นคงในความสัมพันธ์ระหว่างคู่สมรส
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2563). รายงานสถานการณ์ความรุนแรงในครอบครัวและการหย่าร้างในประเทศไทย ปี 2563. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://www.dwf.go.th//storage/55535/6b6cea1f-1b4d-4ec5-9e78-c584e9e434a1-document-5873.pdf .[20 เมษายน 2568]
กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว. (2565). รายงานผลสำรวจการใช้ความรุนแรงในครอบครัว. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: www.women.go.th. [ 22 มีนาคม 2567].
ชาญณรงค์ พรรุ่งโรจน์. (2561). พุทธธรรมกับการแก้ปัญหาครอบครัวในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฐิติรัตน์ คล่องดี. (2560). การพัฒนาคุณภาพชีวิตครอบครัวในครอบครัวหย่าร้างด้วยการปรึกษาเชิงบูรณาการทฤษฎี และเทคนิค โดยใช้ทฤษฎีเป็นฐาน. ดุษฏีนิพนธ์ สาขาจิตวิทยาการศึกษา มหาวิทยาลัยบุรพา.
ธนวัฒน์ รวมสุก. (2560). การประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาในการพัฒนาความสัมพันธ์ของคู่สมรส. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2540). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูสิรธรรมานุยุต [อภิรมย์ พลชะนะ]. (2562). แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการครองเรือนในครอบครัวไทยปัจจุบัน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ ปีที่ 6 ฉบับที่ 3 (พฤษภาคม 2562). มหาวิทยาลัยมหาจุฬา ลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. (2563). ปัจจัยที่มีผลต่อการหย่าร้างในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.ipsr.mahidol.ac.th [ 9 มีนาคม 2567].
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2564). การสำรวจสภาพสังคมและครอบครัวในประเทศไทย. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.nso.go.th. [ 9 มกราคม 2567].
_______. (2565). รายงานถึงความสำคัญของการใช้เทคโนโลยีอย่างระมัดระวัง และแนะนำว่าการมีการสื่อสารที่ดีและการใช้เวลาคุณภาพร่วมกันในโลกจริงนั้นเป็นสิ่งที่ช่วยลดความเครียดจากการใช้เทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสมได้. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.nso.go.th/nsoweb/nso/survey_detail/jJ?set_lang=th. [20 มกราคม 2566].
สำนักงานพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2553). หลักธรรมเพื่อการปฏิบัติในชีวิต. กรุงเทพฯ : สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สำนักบริหารการลงทะเบียน กรมการปกครอง. (2567). รายงานสถิติการหย่าร้าง. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://stat.bora.dopa.go.th/stat/marry/new/stat-gen/static.php?divorce. [9 มีนาคม 2567].
สุธีรา งามเกียรติทรัพย์. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการหย่าร้างของคู่สมรสในกรุงเทพมหานคร. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ปีที่ 10 ฉบับที่ 3 (พฤษภาคม 2564). คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สุภาวดี มนัสปิยะเลิศ. (2548). เมียน้อย: กระบวนการตัดสินใจและการปรับตัว. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและ มานุษยวิทยามหาบัณฑิต (สังคมวิทยา). กรุงเทพฯ: คณะสังคมวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ไทยรัฐ ออนไลน์. (2565). สถิติการหย่าร้างในประเทศไทย: ผลกระทบและแนวทางแก้ไข. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.thairath.co.th. [20 ธันวาคม 2567].
________. (2566). 4 สาเหตุหลัก คนไทยหย่าร้าง พุ่งเกือบ 50% ของคู่รักจดทะเบียนสมรส. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.thairath.co.th/scoop/infographic/2659743. [7 มีนาคม 2567].
