การดำรงอยู่ของชนชั้นนำทางการเมืองไทยภายใต้ระบอบประชาธิปไตยและระบอบเผด็จการทหาร ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2522-2562

ผู้แต่ง

  • จุฑามาศ สว่างภณกาญจนา นักศึกษา หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ สาขาวิชาการเมือง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
  • เกรียงชัย ปึงประวัติ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
  • นิพนธ์ โซะเฮง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
  • บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

คำสำคัญ:

ชนชั้นนำทางการเมือง, ระบอบประชาธิปไตย, ระบอบเผด็จการทหาร

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาการดำรงอยู่ของชนชั้นนำทางการเมืองไทยภายใต้โครงสร้างระบอบประชาธิปไตยและระบอบเผด็จการทหาร ระหว่างปี พ.ศ. 2522-2562 และ 2) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบว่าระบอบใดเอื้อต่อการดำรงอยู่ของชนชั้นนำทางการเมืองไทย โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพที่เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงลึกจากข้อเท็จจริงของข้อมูลจากเอกสาร จากนั้นนำมาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การตรวจสอบสามเส้าด้านทฤษฎี (theory of triangulation)

จากการศึกษาพบว่าเราสามารถเห็นถึงบทบาททางการเมืองของชนชั้นนำทางการเมืองไทยทั้ง 4 กลุ่ม (ข้าราชการประจำและทหาร ขุนนางนักวิชาการ นักการเมือง และนายทุน) ได้ในทุกรัฐบาล โดยบทบาททางการเมืองของแต่ละกลุ่มจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับระบอบการปกครองในขณะนั้น รวมทั้งข้อบัญญัติในรัฐธรรมนูญที่ให้อำนาจสูงแก่ฝ่ายใดเป็นสำคัญ ทั้งนี้ ยังพบว่า ระบอบการเมืองที่เอื้อต่อการดำรงอยู่ของชนชั้นนำทางการเมืองไทยทั้ง 4 กลุ่มไม่ได้จำกัดเพียงแค่ระบอบเดียวเท่านั้น แต่กลุ่มชนชั้นชนนำทางการเมืองสามารถพัฒนาและปรับตัวเพื่อให้ดำรงอยู่ได้ทั้ง 2 ระบอบ

References

กนกพร เขมเตชิษฐ์. (2557). บทบาทของยิ่งลักษณ์ ชินวัตรในฐานะนายกรัฐมนตรีของไทย (2554-2556). ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ สาขาการเมือง, มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

คริส เบเกอร์ และผาสุก พงษ์ไพจิตร. (2559). ประวัติศาสตร์ไทยร่วมสมัย (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มติชน.

แถลงการณ์ของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน. (2519). ราชกิจจานุเบกษา, 93(120), 1-4.

ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์. (2561). “ข้ออ้าง” การปฏิวัติ-รัฐประหารในการเมืองไทยสมัยใหม่ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.

นรนิติ เศรษฐบุตร และนิยม รัฐอมฤต. (2554). คำสั่งและประกาศของคณะ รสช. กับการเมืองไทย. สถาบันพระปกเกล้า. ค้นเมื่อ 7 มีนาคม 2563 จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=คำสั่งและประกาศของคณะ_รสช._กับการเมืองไทย

บีบีซีไทย. (2562). เลือกตั้ง 2562: สหรัฐฯ-มูลนิธิองค์กรกลางเพื่อประชาธิปไตย เรียกร้อง กกต. โปร่งใส-เป็นธรรม. ค้นเมื่อ 19 พฤษภาคม 2563, จากhttps://www.bbc.com/thai/international-47707474

มติชนออนไลน์. (2562). บทนำ: 5 ปีรัฐประหาร. ค้นเมื่อ 19 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.matichon.co.th/article/news_1505796

พรภิรมณ์ เชียงกูล (ม.ป.ป.). เหตุการณ์พฤษภาทมิฬ 2535: วิเคราะห์ในมิติทางประวัติศาสตร์. ภาควิชาประวัติศาสตร์ สังคมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ยุทธศาสตร์ หน่อแก้ว. (2563). รัฐธรรมนูญฉบับประชาชนกับการผลักดันแนวทางประชานิยม ภายใต้การสนับสนุนรัฐบาลของชนชั้นรากหญ้าในสังคม. วารสารนิติ รัฐกิจและสังคมศาสตร์. 4(1), 62-65.

สยามรัฐออนไลน์. (2562). ‘เลื่อนลือกตั้ง’ ในมิติ ‘ประชาชน’. ค้นเมื่อ 19 พฤษภาคม 2563. จาก https://siamrath.co.th/n/61385

เสน่ห์ จามริก. (2549). การเมืองไทยกับการพัฒนารัฐธรรมนูญ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เรือนแก้ว.

Fraenkel, E. (1941). The Dual State: A Contribution to the Theory of Dictatorship. New York: Oxford University Press.

Merieau, E. (2016). Thailand’s Deep State, Royal Power and the Constitutional Court (1977-2016). Journal of Contemporary Asia, 46(3), 445-466.

McCargo, D., & Pathmanand, U. (2005). The Thaksinization of Thailand. Thailand and European Union: NIAS Press.

Chai-Anan Samudavanija. (1987). “Democracy in Thailand : A Case of a Stable Semi-democracy Regime”. World Affairs: SAGE Publication, 150(1). pp. 31-41.

Riggs, F. (1966). Thailand the modernization of bureaucratic polity. Honnolulu: East-West Center Press

เผยแพร่แล้ว

30-05-2025

How to Cite

สว่างภณกาญจนา จ. ., ปึงประวัติ เ. ., โซะเฮง น. ., & การะเวกพันธุ์ บ. . (2025). การดำรงอยู่ของชนชั้นนำทางการเมืองไทยภายใต้ระบอบประชาธิปไตยและระบอบเผด็จการทหาร ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2522-2562. วารสารรามคำแหง ฉบับรัฐประศาสนศาสตร์, 5(3), 128–161. สืบค้น จาก https://so16.tci-thaijo.org/index.php/RJPA/article/view/1950