การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของกลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำห้วยหินขาว โครงการชลประทานสระบุรี

บทคัดย่อ

          งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของกลุ่มเกษตรผู้ใช้น้ำห้วยหินขาวโครงการชลประทานสระบุรี และเพื่อเสนอแนวทางการมีส่วนร่วมในบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของกลุ่มเกษตรผู้ใช้น้ำห้วยหินขาว โครงการชลประทานสระบุรี โดยใช้วิธีวิทยาการวิจัยแบบผสมผสาน ซึ่งใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการวิจัยเชิงปริมาณ และใช้แบบสัมภาษณ์ เป็นเครื่องมือในการวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ จำนวน 105 คน และประชากรที่ใช้ในการวิจัยเชิงคุณภาพ จำนวน 5 คน รวมทั้งสิ้น 110 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการตีความสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย

            ผลการวิจัยพบว่า 1. การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของกลุ่มเกษตรผู้ใช้น้ำห้วยหินขาว โครงการชลประทานสระบุรี ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน โดยเรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย คือ ด้านการคิดและวางแผน อยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ด้านการเป็นเจ้าของ อยู่ในระดับมากที่สุด ด้านการติดตามผล อยู่ในระดับมากที่สุด และด้านการเสนอแนะ อยู่ในระดับมาก ตามลำดับ และ 2. แนวทางในการแก้ไขปัญหาการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของกลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำห้วยหินขาว ได้แก่ (1) ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเกษตรกร ตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผน เสนอแนะ และติดตามผล (2) พัฒนาและเพิ่มช่องทางการสื่อสาร เพื่อให้เกษตรกรสามารถแสดงความคิดเห็นและแลกเปลี่ยนข้อมูลได้สะดวกขึ้น (3) จัดอบรมและให้ความรู้ เกี่ยวกับการบริหารจัดการน้ำที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน (4) สนับสนุนการสร้างความเป็นเจ้าของพื้นที่ เพื่อให้เกษตรกรมีความรับผิดชอบและดูแลรักษาทรัพยากรน้ำร่วมกัน และ (5) ติดตามและปรับปรุงแผนงานอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การบริหารจัดการน้ำมีประสิทธิภาพและตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง