King Rama IV’s Royal announcement on the Topic of the Restoration of Wat Chaiyaphruek Mala and Wat Khema Phirataram: The Study of Manuscripts

Main Article Content

Thanachot Keatnapat
U-tain Wongsathit

Abstract

This article aims to study the manuscripts of King Rama IV’s Royal announcement on the topic of the restoration of Wat Chaiyaphruek Mala and Wat Khema Phirataram by analysing characteristic features and contents of three primary documents – the khoi-paper folded book (Samut Thai) Ms. no. 59, Ms. no. 368 and Ms. no. 462 kept in King Rama IV’s Royal Statement collection (without Thai Minor Era dating) in the National Library. The study reveals that the khoi-paper folded books Ms. no. 368 and Ms. no.462 are scrawled handwritten drafts whereas the khoi-paper folded book Ms. no. 59 is the typical one written later by a scribe as well as the completely compiled version of the first two drafts. It contains more details than the published version, too. As for content analysis, the restoration of four monasteries is mentioned – Wat Chaiyaphruek Mala, Wat Khema Phirataram, Wat Ratchasittharam and Wat Ratchadathitthan. Additionally, the document refers to the celebration of these newly-restored temples held at Thai Royal Ground (Sanam Luang), so the topic was probably written by the king in 1863. Besides, the king’s dedicative remark at the end of this topical statement indicates his religious aspiration as a Buddhist – not wishing for future enlightenment like the previous kings but for cessation of suffering.

Article Details

How to Cite
Keatnapat, T., & Wongsathit, U.- tain. (2024). King Rama IV’s Royal announcement on the Topic of the Restoration of Wat Chaiyaphruek Mala and Wat Khema Phirataram: The Study of Manuscripts. Phasa-Charuek : Journal of Language and Epigraphy, 1(1), 181–222. retrieved from https://so16.tci-thaijo.org/index.php/PCJ/article/view/621
Section
Academic Article

References

กรมศิลปากร. (2509). ประวัติวัดราชสิทธาราม. พระนคร: ศิวพร.

กรมศิลปากร. (2552). คู่มือสำรวจ จัดหา รวบรวมทรัพยากรสารสนเทศเอกสารโบราณประเภทคัมภีร์ใบลานและหนังสือสมุดไทย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

ก่องแก้ว วีระประจักษ์ และนิยะดา ทาสุคนธ์. (2525). “บทบาทและความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและอักษร,” ใน ศิลปวัฒนธรรมไทย เล่ม 2 ภาษาและวรรณคดีกรุงรัตนโกสินทร์, 18-45. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2547). ประชุมพระราชนิพนธ์ภาษาไทยในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: มหาเถรสมาคม.

จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2548). รวมพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องประชุมประกาศรัชกาลที่ 4. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.

จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2556). ประชุมพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5 ภาคปกิณกะ 1. นนทบุรี: ต้นฉบับ.

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. (2548). “อธิบายความว่าด้วยประกาศรัชกาลที่ 4” ในรวมพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องประชุมประกาศรัชกาลที่ 4, 1-3. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.

ทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. (2547). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4. พิมพ์ครั้งที่ 6. นนทบุรี: ต้นฉบับ.

แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, ม.ร.ว. (2563). การศึกษาวิวัฒนาการทางสถาปัตยกรรมเขตพระราชฐานชั้นในของพระบรมมหาราชวัง ตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พุทธศักราช 2325-พุทธศักราช 2453. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์อักษรสัมพันธ์ (1987). (พิมพ์เป็นอนุสรณ์เนื่องในการเสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์กิตติคุณ หม่อมราชวงศ์แน่งน้อย ศักดิ์ศรี 2563).

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน. (2554). พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1. (2517). กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.

ปราณี กล่ำส้ม. (2549). ย่านเก่าในกรุงเทพฯ เล่ม 2. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.

ณัฐพงศ์ ลาภบุญทรัพย์ (2561). การสื่อสารระหว่างพระมหากษัตริย์กับประชาชนผ่านประกาศพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว.” ดุษฎีนิพนธ์หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

พระปลัดคมศักดิ์ สติสมฺปนฺโน (รุ่งศิริ). (2550). “ภาพสะท้อนและกลวิธีการนำเสนอประชุมประกาศที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาไทยศึกษา มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ศรีสุพร ช่วงสกุล. (2530). “ความเปลี่ยนแปลงของคณะสงฆ์ : ศึกษากรณีธรรมยุติกนิกาย (พ.ศ. 2368 - พ.ศ. 2464).” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุธี เวสารัชกิตติ. (2556). “การศึกษาสถาปัตยกรรมวัดราชสิทธารามราชวรวิหาร.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สุนทรา แสวงดี. (2539). “วิเคราะห์การใช้ภาษาในประชุมประกาศรัชกาลที่ 4.” วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิตวิชาเอกภาษาไทย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.

อรุณี อัตตนาถวงษ์. (2549). “การศึกษาวิเคราะห์หนังสือประทับตรา สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว.” วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการจดหมายเหตุและเอกสาร ภาควิชาภาษาตะวันออก บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

“แบบวิธีนมัสการต่าง ๆ เป็นลายพระหัตถ์รัชกาลที่ 4.” สมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นหรดาล. หมวดพระราชพิธี. เลขที่ 1734/1. หอสมุดแห่งชาติ.

“ประกาศฉลองวัดไชยพฤกษมาลาและวัดเขมาภิรตาราม.” สมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นดินสอ. หมวดจดหมายเหตุรัชกาลที่ 4. หมู่ ไม่ปรากฏ จ.ศ. เลขที่ 59. หอสมุดแห่งชาติ.

“เรื่องซ่อมแซมวัดไชยพฤกษมาลาและวัดเขมาภิรตาราม.” สมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นดินสอ. หมวดจดหมายเหตุรัชกาลที่ 4. หมู่ ไม่ปรากฏ จ.ศ. เลขที่ 368. หอสมุดแห่งชาติ.

“สารตราเรื่องให้หม่อมตุ้มคุมหม่อมหว่าง.” สมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นดินสอ. หมวดจดหมายเหตุรัชกาลที่ 4. หมู่ ไม่ปรากฏ จ.ศ. เลขที่ 462. หอสมุดแห่งชาติ.