Foreign words in Lanna language: study from “An English - Laos Dictionary”

Main Article Content

Kanapakorn Chansomboon

Abstract

The article presents the results of the analysis of foreign words that appeared in the Lanna language during the 25th Buddhist century, as found in “An English-Laos Dictionary” by David G. Collins, The writing that was published with Lanna Tham script by The Mission Press., Chiang Mai in 1906. The objectives of this study are to analyze the origins of foreign words and the roles of them in the Lanna language.
The results found that 1) The origin of foreign words: Lanna words that are presented as translations of English words in that dictionary have been influenced by foreign words, such as Pali, Sanskrit, Thai, English, other Western languages, Chinese, Burmese and Khmer, which have been borrowed directly from the original language or borrowed through Thai language. 2) The role of foreign words: It was found these words roles in Lanna language and society with role in expanding the scope of vocabulary: daily life words and religious words, roles in showing social characteristics: royal words, and roles in the art in language: words that change the vowel sounds in last syllable similar to the Inflection, and Synonymous Compounds words. Some of these words appear in literature composed at the same time as the dictionary, indicating that foreign word role in the Lanna language in a wide of fields and functions, which is a natural characteristic that is consistent with other languages in general.

Article Details

How to Cite
Chansomboon, K. (2025). Foreign words in Lanna language: study from “An English - Laos Dictionary”. Phasa-Charuek : Journal of Language and Epigraphy, 2(1), 177–210. retrieved from https://so16.tci-thaijo.org/index.php/PCJ/article/view/1697
Section
Academic Article

References

ภาษาไทย

กตัญญุตา มณีพงศ์. (2566). “ใบบอกเมืองน่าน : รูปแบบ เนื้อหา และภาพสะท้อนสังคมวัฒนธรรม.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทยและภาษาตะวันออก ภาควิชาภาษาตะวันออก มหาวิทยาลัยศิลปากร.

คณปกรณ์ จันทร์สมบูรณ์. (2567). “นางจันทลีลาพราหมณี: การวิเคราะห์กลวิธีการแปลจากภาษาอังกฤษสู่ภาษาล้านนา.” ภาษา-จารึก 1, 2: 177–202.

เคอร์นิเลีย แม็คกิลวารี. (2549). หนังสือนัคครคุรุประเทษ. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

จีรยุทธ ไชยจารุวณิช. (2552). วรรณพิมพ์ล้านนา : วรรณกรรมที่ตีพิมพ์ด้วยอักษรธรรมล้านนา 60 เล่ม (เล่ม 10). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ.

ใจ เรืองสี. (2550). ค่าวซอเรื่องจุมปาสี่ต้น. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

ชัยวัฒน์ ปะสุนะ. (2563). “พลวัตล้านนา: ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงภาษาในมณฑลพายัพภายใต้อิทธิพลสยามจากเอกสารมิชชันนารี ค.ศ. 1893-1926.” วิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ 8, 2: 1-19.

บุญลือ ประทุมรัตน์. (2549). ค่าวซอเรื่องพุทธเสนกะ. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

ประเสริฐ ณ นคร และปวงคำ ตุ้ยเขียว. (2562). ตำนานมูลศาสนาเชียงใหม่ เชียงตุง. สมาคมประวัติศาสตร์ ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ปัน บุญเรือง. (2548). ค่าวซอเรื่องเจ้าสมภมิต. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

ฝีปากไก่แก้ว [นามแฝง]. (2548). ค่าวซอเรื่องจันทฆา. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

พิมพกานต์ สารกูล. (2560). “คำยืมภาษาบาลี-สันสกฤตในวรรณกรรมประกอบพิธีกรรมล้านนา.” ใน อรรถบทภาษาและวรรณกรรม 1,1: 169-180.

พูนพิเลกขกิจ, ขุน. (2549). ค่าวซอเรื่องมหาวงส์แตงอ่อน. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

มุจลินทร์ เพ็ชรรุ่ง. (2553). “การศึกษาบทบาทของชาวจีนใน อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ในสมัยรัตนโกสินทร์.” รายงานการค้นคว้าอิสระ หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาโบราณคดี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศานติ ภักดีคำ. (2549). พจนานุกรมคำยืมภาษาเขมรในภาษาไทย ฉบับฉลองครบรอบ 55 ปีการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูต ไทย-กัมพูชา. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

สยาม ภัทรานุประวัติ. (2546). “ปักษีปกรณัม : การศึกษาเปรียบเทียบฉบับสันสกฤต ล้านนา และไทย.” วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาสันสกฤต ภาควิชาภาษาตะวันออก บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สยาม ภัทรานุประวัติ. (2549). “นิทานเรื่องเจ้าชายอกตัญญูกับหมี: ร่องรอยนิทานสันสกฤตในล้านนา.” ดำรงวิชาการ 5,1: 49-62.

สาโรจน์ บัวพันธุ์งาม. (2564). “การเปลี่ยนแปลงภาษาของคำยืมภาษาบาลีและสันสกฤตในปัญญาสชาดกฉบับล้านนา.” มนุษยศาสตร์วิชาการ 28, 1: 188-227.

สุริยวงษ์, เจ้า. (2549). ค่าวซอเรื่องหงส์หิน. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

เสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ, สำนักงาน. (2564). ราชาศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ.

อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2532). คำจำกัดความศัพท์ในภาษาศาสตร์สังคม. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อารียา บุญลำ. (2559). “คำยืมภาษาตระกูลมอญ-เขมรในภาษาไทยถิ่นเหนือ.” วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อินทา คะนารี. (2549). ค่าวซอเรื่องเจ้าสุทน. เชียงใหม่: โครงการจัดทำเอกสารข้อมูลเพื่อการอนุรักษ์ต้นฉบับและเป็นฐานในการสร้างนักวิชาการด้านล้านนารุ่นใหม่.

อุบลรัตน์ พันธุมินทร์. (2560). คำม่าน-คำเมือง. เชียงใหม่: ศูนย์เมียนมาร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ภาษาต่างประเทศ

Collins, David G. (1906). An English-Laos Dictionary. Chieng Mai: Mission press.