An Analytical Study of Manuscript Documentary of Thai Traditional Medical Text of Wat Wanggik, Tambon Wanggik, Amphoe Phoprathab-chang, Phichit Province
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This research is a quantitative study aimed at studying the essence and frequency of pharmaceuticals in Thai traditional medical text of Wat Wanggik, Tambon Wanggik, Amphoe Phoprathabchang, Phichit Province. The documentary from the office of arts and culture Pibulsongkram Rajabhat University, Number พส.ข. 0303. The results of the study found that medicines are used to treat various diseases. Total number:
404 recipes. Can be divided into 11 types, found top 169 drug recipes used to treat children's diseases. Frequency aspect of pharmaceutical plant-substances based found 455 types, the most found are Curcuma zedoaria Roscoe and Piper nigrum L. of each type 90 times. Animal-substances based found 45 types, the most found are Python reticulatus 38 times (Popularly used are Gall blader). Mineral-substances based found 21 types, the most found are Calcined Borax (Sodium borate) 40 times. Vehicle water found 70 types, the most found are Ethyl alcohol 103 times. This research will be an important Thai traditional medicine database for Phichit Province.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ภาษาไทย
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกและราชบัณฑิตยสถาน. (2553). พจนานุกรมศัพท์แพทย์และเภสัชกรรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ : ภูมิปัญญาทางการแพทย์และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
คุณช่วย ปิยวิทย์. (2532). ภาษาและคติความเชื่อในตำรายาพื้นบ้านจากวัดบิง ตำบลโชคชัย อำเภอโชคชัยจังหวัดนครราชสีมา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาศิลปศาสตร์). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชยันต์ พิเชียรสุนทร แม้นมาส ชวลิต และวิเชียร จีรวงส์. (2544). คำอธิบายตำราพระโอสถพระนารายณ์ ฉบับเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราชา 5 ธันวาคม 2542. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: อมรินทร์และมูลนิธิภูมิปัญญา.
ชินพัฒน์ เฉลิมรัมย์ และสุทธิรา เซดลัค. (2563). “การศึกษาองค์ความรู้ของตำรับยาสมุนไพรรักษาโรคผิวหนังอักเสบที่บันทึกในเอกสารใบลานอีสาน.” วารสารวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 48, 3: 350-363.
ชุติวรรณ ไชยชนะ และคณะ. (2563). “การศึกษาเปรียบเทียบตามหลักเภสัช 4 ของสมุนไพรธาตุดินในตำราโรคนิทาน ฉบับพระยาธิบดี (กล่อม) กับคัมภีร์โรคนิทาน ในตำราเวชศาสตร์ฉบับหลวงรัชกาลที่ 5.” ดำรงวิชาการ 19, 1: 171–193.
ตำรายาวัดวังจิก/0303. เอกสารจากสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.
ทิพย์วารี สงนอก. (2564). “ภาษาและภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับตำรายาพื้นบ้าน.” ใน รายงานการประชุมวิชาการระดับชาติและนานาชาติ ราชภัฏวิจัยครั้งที่ 4 วันที่ 7 มกราคม 2564, 759-767. บุรีรัมย์: มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.
นิจศิริ เรืองรังษี และคณะ. (2553). รายงานการวิจัยเรื่อง ตำรายาในศิลาจารึกวัดโพธิ์: สังคายนา รวบรวมและอธิบายความหมาย. กรุงเทพฯ: กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก.
บุญศรี เลิศวิริยจิตต์. (2554). คลังภูมิปัญญาหมอพื้นบ้านกับสมุนไพรชุมชนภาคอีสาน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ประทีป ชุมพล. (2542). “บทนำคัมภีร์ธาตุบรรจบ.” ใน แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ : ภูมิปัญญาทางการแพทย์และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ, 639-659. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
ประทีป ชุมพล. (2542). “บทนำคัมภีร์ธาตุวิภังค์.” ใน แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ : ภูมิปัญญาทางการแพทย์และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ, 311-350. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
ประทีป ชุมพล. (2542). “บทนำคัมภีร์ปฐมจินดา.” ใน แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ : ภูมิปัญญาทางการแพทย์และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ, 83-310. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
ปาลิตา ทองเพล และคณะ. (2565). “การศึกษาเชิงวิเคราะห์เอกสารต้นฉบับตำรายาแพทย์แผนไทยวัดจูงนาง ตำบลท่าทอง อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก.” วารสารภาษาและวรรณคดีไทย 39, 2: 85-132.
ผ่องพิมล ดาศรี และคณะ. (2563). “การปริวรรตและวิเคราะห์เครื่องยาสมุนไพรในคัมภีร์สรรพลักษณะ สรรพคุณ แลมหาพิกัด และจำแนกตามเภสัชวัตถุในเภสัชกรรมแผนไทย.” Siriraj Medical Bulletin 13, 1: 2-10.
ภัครพล แสงเงิน. (2567ก). ตำรายาแพทย์แผนไทยจังหวัดพิษณุโลก : การศึกษาต้นฉบับตัวเขียนและสารัตถะ. (วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทยและภาษาตะวันออก). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ภัครพล แสงเงิน. (2567ข). รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาเชิงวิเคราะห์ตำรับยาพอกจากตำรายาแพทย์แผนไทยของจังหวัดพิษณุโลก. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.
ภารดี มหาขันธ์. (2533). รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาและรวบรวมตำรายาพื้นบ้านชลบุรี. กรุงเทพฯ: กองวิจัยและวางแผน สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
ลัดดาวัลย์ ครูปัญญามาตย์ (บรรณาธิการ). (2547). ตำราเภสัชกรรมไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์แผนไทยเดิม.
ศรินทร์รัตน์ จิตจำ สิริรัตน์ เลาหประภานนท์ และวสันต์ หะยียะห์ยา. (2563). รายงานการวิจัยเรื่อง การศึกษาภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้านด้านการรักษาโรคหอบหืด. สงขลา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย.
สุนทรี จีนธรรม ปัณณ์รภัส ถกลภักดี และจีรภัทร์ อัฐฐิศิลป์เวท. (2558). “การศึกษาความหลากหลายของพรรณพืชสมุนไพรและภูมิปัญญาท้องถิ่นโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านดงบัง ตำบลดงขี้เหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี.” วารสารวิจัยสหวิทยาการไทย 10, 3: 1-8.
อภิรดา เอี่ยมอ่ำ และคณะ. (2561). “การศึกษาวิเคราะห์สมุนไพรในคัมภีร์พรหมปโรหิต.” ดำรงวิชาการ 17, 2: 137-162.
ภาษาต่างประเทศ
Batiha, G. E. et al. (2020). “Biological Properties, Bioactive Constituents, and Pharmacokinetics of Some Capsicum spp. and Capsaicinoids.” Int J Mol Sci 21, 15.
Haniadka, R. et al. (2013). “A review of the gastroprotective effects of ginger (Zingiber officinale Roscoe).” Food Funct 4, 6: 845-855.
Mao. Q. Q. et al. (2019). “Bioactive Compounds and Bioactivities of Ginger (Zingiber officinale Roscoe).” Foods 8, 6.
Sharma, A. D. et al. (2022). “Comparative phytochemistry, antioxidant, antidiabetic, and anti-inflammatory activities of traditionally used Ocimum basilicum L. Ocimum gratissimum L., and Ocimum tenuiflorum L.” BioTechnologia (Pozn) 103, 2: 131-142.
Yuandani. Et al. (2021). “Immunomodulatory Effects and Mechanisms of Curcuma Species and Their Bioactive Compounds: A Review.” Front Pharmacol 12, 643119.