สถานภาพการศึกษาชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทย: มุมมองด้านภาษาจีนในไทยและวรรณกรรมไทย-จีน

บทคัดย่อ

ภาษาจีนในประเทศไทยและวรรณกรรมไทย-จีนเป็นขอบเขตการวิจัยอันสำคัญในการศึกษาชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทย บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายสถานภาพการศึกษาชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทยจากมุมมองด้านภาษาจีนในไทยและวรรณกรรมไทย-จีน ผ่านการสังเคราะห์กลุ่มตัวอย่างผลงานวิชาการที่มีการเผยแพร่ตั้งแต่ ค.ศ. 1988-2024 จำนวน 66 รายการ ประกอบด้วยบทความวิชาการ และบทความวิจัยในวารสาร วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิตและดุษฎีนิพนธ์ โดยนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการบรรยายและการทำตารางเชิงสถิติ เพื่อแสดงให้เห็นภาพรวมและสาระสำคัญของการศึกษาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผลการศึกษาพบว่า ในช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา การผลิตผลงานวิชาการมีพัฒนาการอย่างเห็นได้ชัด ไม่ว่าจะเป็นการขยายขอบเขตเนื้อหาสาระของการศึกษา หรือปริมาณผลงานวิชาการที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น โดยมีการศึกษาเกี่ยวกับชาวจีนโพ้นทะเลจากการเรียนการสอนภาษาจีนในประเทศไทย การประยุกต์ใช้ภาษาจีนกลางมาตรฐานในประเทศไทย และการใช้งานภาษาถิ่นจีนในประเทศไทย นอกจากนี้ยังพบว่า ภาพรวมของวัตถุประสงค์การศึกษาวรรณกรรมไทย-จีนมีลักษณะร่วม 5 ประการ ได้แก่ (1) เพื่อย้อนรอยภาพรวมประวัติศาสตร์และแนวทางการศึกษาในอนาคต (2) เพื่อทราบถึงอัตลักษณ์ทางชนชาติและประเทศ (3) เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงการดำรงชีวิตทางสังคมของชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทย (4) เพื่อเข้าใจถึงกระแสนิยมทางความคิด และ (5) เพื่อวิจัยเกี่ยวกับการเล่าเรื่องในวรรณกรรมไทย-จีน ทั้งนี้ ผลลัพธ์ที่ได้จากการศึกษาดังกล่าว ผู้ที่สนใปจะสามารถนำไปใช้ประโยชน์เป็นข้อมูลพื้นฐานในการสืบค้น อ้างอิง และสานต่อการตั้งโจทย์การศึกษาวิจัยชาวจีนโพ้นทะเลให้มีความเหมาะสมต่อไป เพื่อไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อน และเพิ่มประสิทธิภาพในประเด็นที่จะศึกษาในอนาคต