แนวทางการพัฒนาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

           โรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง สังกัดสังกัดสำนักงานศึกษาธิการ  มีนโยบายในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้สอดคล้องกับศตวรรษที่ 21 เพราะฉะนั้นจึงจำเป็นที่ผู้บริหารสถานศึกษา ต้องมีความรู้ความสามารถ ทักษะและประสบการณ์ทางการบริหารการศึกษาเพื่อพัฒนาสถานศึกษาให้ทันสมัยเหมาะสม  กับการเปลี่ยนแปลง วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาทักษะ       การบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง
           รูปแบบการวิจัยเป็นเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษาและครู จำนวน 214 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็น แบบสอบถาม สถิติในการวิเคราะห์ ได้แก่ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
           ผลการวิจัยพบว่า 1. ทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4          ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด จำแนกรายด้านโดยรวมอยู่ในระดับมากเรียงจากมากไปหาน้อย 3 อันดับแรก ได้แก่ ทักษะทางเทคโนโลยีและการใช้ดิจิทัล โดยมีค่าเฉลี่ย 4.75 ทักษะการด้านคิดวิเคราะห์ มีค่าเฉลี่ย 4.73 และทักษะด้านความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล มีค่าเฉลี่ย 4.70  และ        2. แนวทางการพัฒนาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง คือ สำรวจความต้องการของบุคลากรในการพัฒนาตนเองเพื่อกำหนดแผนพัฒนาบุคลากร ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต วิริยะ อุตสาหะ มอบหมายงานตามความถนัดและขีดความสามารถ ทำงานด้วยความสำเร็จและรับผิดชอบ เป็นแบบอย่างที่ดี สร้างขวัญและกำลังใจ มีใจเป็นกลาง วางเฉย       เมื่อได้รับการปฏิเสธหรือการนินทาว่ากล่าว พิจารณาความชอบอย่างเป็นธรรม และรู้จักข่มใจ รักษาอารมณ์ได้มั่นคง เคารพสิทธิ์ของผู้ใต้บังคับบัญชา อยู่ในระดับมาก ผู้วิจัยเห็นว่า ผู้บริหารสถานศึกษามีความรักและศรัทธาในอาชีพ ปฏิบัติตนอย่างซื่อสัตย์และเสมอต้นเสมอปลาย เสียสละ อุทิศเวลาในการทำงานเต็มที่        เอาใจใส่ผู้ร่วมงาน มอบหมายงานตามความสามารถและช่วยเหลือผู้อื่น เป็นที่ปรึกษาที่ดี สร้างขวัญและกำลังใจให้ผู้ใต้บังคับบัญชา วางตัวเป็นกลาง วางเฉยต่อการปฏิเสธหรือการติฉินนินทา และพิจารณาความดีและความชอบของผู้ใต้บังคับบัญชาอย่างเป็นธรรม สอดคล้องกับแนวคิดของหลักธรรมอิทธิบาท 4               ที่เป็นธรรมะที่ใช้ในการทำงาน คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา
           ข้อค้นพบจากการวิจัยนี้ คือ ทักษะของผู้บริหารสถานศึกษาด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด 5 ลำดับแรก ได้แก่ ทักษะทางเทคโนโลยีและการใช้ดิจิตอล รองลงมาคือ การคิดวิเคราะห์และการคิดสร้างสรรค์ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล การบริหารองค์กร และการทำงานเป็นทีม มาสร้างองค์ความรู้ใหม่ ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง และ แนวทางการพัฒนาทักษะการบริหาร ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดลำปาง ที่สามารถอธิบายด้วย SMART Model
           สรุปโดยย่อทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชน จำแนกรายด้านโดยรวมอยู่ในระดับมากเรียงจากมากไปหาน้อย 3 อันดับแรก ได้แก่ ทักษะทางเทคโนโลยีและการใช้ดิจิทัล ทักษะการด้านคิดวิเคราะห์ และทักษะด้านความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และความคิดเห็นของหลักอิทธิบาท 4 ของผู้บริหารโรงเรียนเอกชน พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษาชอบและศรัทธาในงาน สำรวจความต้องการของบุคลากรในการพัฒนาตนเองเพื่อกำหนดแผนพัฒนาบุคลากร ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต วิริยะ อุตสาหะ มอบหมายงานตามความถนัดและขีดความสามารถ