การบริหารจัดการงานแนะแนวเพื่อส่งเสริมสุขภาวะทางปัญญาของผู้เรียน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งนำเสนอแนวทางการบริหารจัดการงานแนะแนวเพื่อยกระดับสุขภาวะทางปัญญาของผู้เรียน โดยมีที่มาจากปัญหาความเครียดและพฤติกรรมเสี่ยงในหมู่วัยรุ่นไทย ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการบูรณาการงานแนะแนวเข้ากับการดูแลสุขภาพจิตอย่างเป็นรูปธรรม งานแนะแนวในประเทศไทยเริ่มขึ้นพร้อมกับการวางแผนพัฒนาการศึกษาฉบับที่ 1 และได้พัฒนาจากมิติอาชีพไปสู่การเป็นกลไกสำคัญในระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยมีเป้าหมายสูงสุดเพื่อช่วยให้ผู้เรียนเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพในสังคม ผู้เขียนได้นำเสนอ 3 ขั้นตอนสำคัญสู่สุขภาวะทางปัญญา ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ องค์ประกอบที่ 1 ฐานราก คือหลักการและจิตวิทยาการแนะแนวที่เน้นความเชื่อมั่นในศักดิ์ศรีและความสามารถในการพัฒนาตนเองของผู้เรียน องค์ประกอบที่ 2 กลไกขับเคลื่อน คือกระบวนการพื้นฐาน 5 บริการที่ช่วยให้การปฏิบัติงานเป็นระบบ และและองค์ประกอบที่ 3 เป้าหมายสูงสุด คือการสร้างสุขภาวะทางปัญญาให้เกิดขึ้นในตัวผู้เรียนผ่านบทบาทของครูในการสร้างพื้นที่ปลอดภัย การส่งเสริมการมีส่วนร่วม และการเป็นแบบอย่างที่ดี การนำโมเดลนี้ไปใช้จะก่อให้เกิดประโยชน์อย่างรอบด้านต่อทั้งโรงเรียน ครู และผู้เรียน ทำให้การศึกษาไม่เพียงแต่ส่งเสริมด้านวิชาการ แต่ยังสร้างภูมิคุ้มกันชีวิตที่มั่นคงให้กับผู้เรียน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาขอรับการตีพิมพ์ในวารสารวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์ จะต้องไม่เคยตีพิมพ์หรืออยู่ระหว่างการพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อตีพิมพ์ในวารสารอื่น รวมทั้งผู้เขียนจะต้องคำนึงถึงจริยธรรมการวิจัย ไม่ละเมิดหรือคัดลอกผลงานของผู้อื่นมาเป็นของตนเอง ซึ่งทางวารสารได้กำหนดความซ้ำของผลงานด้วยโปรแกรม CopyCat เว็บ Thaijo ในระดับ ไม่เกิน 25%
ในกรณีที่ บทความวิจัยมีกระบวนการวิจัยเกี่ยวข้องกับมนุษย์ ผู้นิพนธ์จะต้องส่งหลักฐานการรับรองจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มาประกอบการลงตีพิมพ์ด้วยจึงจะได้รับการพิจารณาลงตีพิมพ์ในวารสาร
ผู้เขียนบทความจะต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์การเสนอบทความเพื่อตีพิมพ์ในวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์ รวมทั้งระบบการอ้างอิงต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ของวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์ โดยรวมทั้งทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์ และวารสารการบริหารการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต. (ม.ป.ป.). คู่มือดูแลสุขภาพใจ สำหรับครูผู้สอน. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. แหล่งที่มา https://www.unicef.org/thailand/media/7891/file/Mental%20Health%20Toolkit%20for%20Teachers.pdf สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2568.
กรมสุขภาพจิต. (2565). เปิดตัวเลขคนไทย 10 ล้านคน มีปัญหาสุขภาพจิต นักศึกษา “เครียด ซึมเศร้า” พยายามทำร้ายตัวเอง. แหล่งที่มา https://www.hfocus.org/content/2024/03/30088 สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2568.
เชวงศักดิ์ เอี่ยมสำอางค์. (2567). หลักการและแนวคิดทางการแนะแนว. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 7(3), 371–385.
นวลฉวี ประเสริฐสุข, อุรปรีย์ เกิดในมงคล และวนัญญา แก้วแก้วปาน. (2563). การศึกษาแนวทางส่งเสริมการดําเนินงานแนะแนวของสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 23(4), 226-239.
ประยูร สุยะใจ, พระมหาสุเทพ สุทฺธิญาโณ และพระมหาถาวร ถาวโร. (2567). รูปแบบการพัฒนาศักยภาพกลุ่มเปราะบางทางการเคลื่อนไหวต่อการเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตปัญญา. Journal of Dhamma for Life, 30(3), 502-512.
ผู้จัดการออนไลน์. (2568, 16 สิงหาคม). นักเรียนทำร้ายครู ระบบการศึกษาไทยล้มเหลว. MRG Online. แหล่งที่มา https://mgronline.com/daily/detail/9680000077874 สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2568.
พระครูสุนทรวีรบัณฑิต. (2566). สุขภาวะทางปัญญาที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาในจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 8(3), 295-307.
พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550. (2550). ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 124 ตอนที่ 16 ก. พระราชบัญญัติส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. 2566. ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 140 ตอนที่ 20 ก. หน้า 63. (19 มีนาคม 2566).
ไพฑูรย์ พวงยอด. (2565). การพัฒนาโรงเรียนสุขภาวะกรณีศึกษาโรงเรียนบ้านโนนสังข์ศรีสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มุกดาหาร. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(12), 634-651.
สรีวัน ศุภฤกษ์ชาติกุล, สกล วรเจริญศรี และมณฑิรา จารุเพ็ง. (2564). การเสริมสร้างการมองโลกในแง่ดีของนักเรียนวัยรุ่นโดยกิจกรรมแนะแนว. วารสารศึกษาศาสตร์ มมร, 9(2), 241–252.
สันทนา ประวงศ์, พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์, ลักขณา แซ่โซ้ว และสถาบันวิชชาราม. (2567). ศาสตร์การแพทย์วิถีธรรมกับการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญา. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 4(7), 622-636.
สายหยุด มีฤกษ์, พระครูโสภณปริยัตยานุกิต, ชาติชาย พิทักษ์ธนาคม, อิทธิพล แก้วพิลา และพระครูปลัดมารุต วรมงฺคโล. (2568). พัฒนานวัตกรรมกระบวนการแนะแนววิถีพุทธสำหรับบุคลกรทางการศึกษาในสังคมไทย. วารสารพุทธจิตวิทยา, 10(1), 80-92.
สุรชาติ ณ หนองคาย. (2561). สุขภาพจิตวิญญาณ สุขภาพทางปัญญา และความรอบรู้ด้านสุขภาพเหมือนหรือต่างกันอย่างไร. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 4(1), 1-7.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2555). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
หทัยทิพย์ ขันทะสา, สังวาร วังแจ่ม และธรรมรส โชติกุญชร. (2565). แนวทางการบริหารงานแนะแนวในสถานศึกษากลุ่มดอยอินทนนท์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเชียงใหม่. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีษะเกษ, 16(3), 58-72.
Diocese of Norwich. (2022). Spirituality in Schools. Norwich. From https://www.dioceseofnorwich.org/wp-content/uploads/2022/02/Spirituality-guidance-for-school-Jan-22.pdf Retrieved August 1, 2025.
Idoate, R., Tibbits, M., Gilbert, M., Desmarais, M. M., Fisher, C. M., Bower, A., Shipp, D. J. and Kaminski, J. (2019). Promoting spiritual wellness on a college campus through community based participatory research. International Journal of Transpersonal Studies, 38(2), 15.
Parsons, F. (1909). Choosing a Vocation. Houghton Mifflin Company.
Rogers, C. (1942). Counseling and Psychotherapy: Newer Concepts in Practice. Houghton Mifflin Company.
