ภาวะผู้นำสามบุรุษแห่งสามก๊ก: การวิเคราะห์จริยธรรมและกลยุทธ์

ผู้แต่ง

  • เอกลักษณ์ เพ็งพรหม ศูนย์พอเพียงศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำ, สามก๊ก, จริยศาสตร์, ยุทธศาสตร์

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการนี้มุ่งวิเคราะห์ภาวะผู้นำของสามตัวละครสำคัญจากวรรณกรรมจีนเรื่องสามก๊ก ได้แก่ โจโฉ เล่าปี่ และซุนกวน ผ่านกรอบแนวคิดด้านจริยศาสตร์และกลยุทธ์การนำองค์กร เพื่อสังเคราะห์ความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับรูปแบบภาวะผู้นำในยุคสมัยที่แตกต่างกัน บทความนี้ใช้แนวทางการศึกษาวรรณกรรมเชิงตีความ โดยอิงจาก สามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) เป็นแหล่งข้อมูลหลัก ควบคู่กับการเปรียบเทียบกับแนวคิดจริยธรรมในพุทธปรัชญา ขงจื่อ และลัทธิเต๋า ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า โจโฉเป็นตัวแทนของภาวะผู้นำเชิงยุทธศาสตร์ที่มุ่งผลสัมฤทธิ์เป็นหลัก เล่าปี่สะท้อนภาวะผู้นำแห่งคุณธรรมที่เน้นความรัก ความภักดี และความเสียสละ ส่วนซุนกวนแสดงบทบาทของภาวะผู้นำที่ยืดหยุ่น รอบคอบ และรักษาสมดุลท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง บทความเสนอโมเดลแนวคิด “L.E.A.D. Model” ซึ่งประกอบด้วย Loyalty and Legitimacy (L), Execution and Efficiency (E), Adaptability and Alignment (A), และ Depth of Ethics (D) เพื่อเป็นกรอบในการทำความเข้าใจภาวะผู้นำในเชิงลึก โดยเฉพาะในยุคที่มีความผันผวนสูง ทั้งนี้ยังได้จัดทำตารางเปรียบเทียบภาวะผู้นำของทั้งสามบุคคลในมิติของกลยุทธ์ จริยธรรม และความเหมาะสมต่อบริบทของการเปลี่ยนผ่านทางสังคมและการเมือง อันสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับการศึกษาภาวะผู้นำในบริบทปัจจุบันได้อย่างกว้างขวาง

เอกสารอ้างอิง

เดชา โลจน์สิริศิลป์. (2555). การตัดสินใจภายใต้สถานการณ์วิกฤติ: พฤติกรรมผู้นำในพงศาวดารสามก๊ก. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 8(1), 237–258.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2565). พุทธธรรม: ฉบับปรับขยาย (พิมพ์ครั้งที่ 44). กรุงเทพมหานคร: วัดญาณเวศกวัน (มหามกุฏราชวิทยาลัย).

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). ธรรมของพระราชา (พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช). นครปฐม: วัดญาณเวศกวัน.

เจ้าพระยาพระคลัง (หน). (2566). สามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน). (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: แสงดาว.

Bass, B. M. & Avolio, B. J. (1994). Improving Organizational Effectiveness through Transformational Leadership. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc. [Online]. Retrieved from: Improving Organizational Effectiveness Through Transformational Leadership - Google หนังสือ [3 July 2025].

Goleman, D. (2000). Leadership that gets results. Harvard Business Review, 78, 78–90. [Online]. Retrieved from: https://www.cdfifund.gov/system/files/documents/%28 51%29-leadership-that-gets-results.pdf?utm [2 July 2025].

Kotter, J. P. (2012). Leading change. Boston, MA: Harvard Business Review Press.

Laozi. (1963). Tao Te Ching (D. C. Lau, Trans.) [E book edition]. Penguin Books. [Online]. Retrieved from: https://archive.org/details/tao-te-ching_202406 [2 July 2025].

Thairoongrojana, S., & Junte, P. (2024). Mindful leadership: Integrating Buddhist ethics into contemporary organizational management. วารสารวิชาการสังคมศาสตร์สมัยใหม่, 1(6), 19–35.

Yukl, G. (2013). Leadership in organizations (8th ed.). Boston, MA: Pearson. [Online]. Retrieved from: https://archive.org/details/leadershipinorga0000yukl_k0v0Amazon +7 [3 July 2025].

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

07/31/2025

รูปแบบการอ้างอิง

เพ็งพรหม เ. (2025). ภาวะผู้นำสามบุรุษแห่งสามก๊ก: การวิเคราะห์จริยธรรมและกลยุทธ์. วารสารสถาบันพอดี, 2(7), 28–39. สืบค้น จาก https://so16.tci-thaijo.org/index.php/IS-J/article/view/2171