โครงการประชารัฐ: นโยบายเชิงประชานิยมภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่กับการสืบทอดอำนาจของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)

บทคัดย่อ

“โครงการประชารัฐ” เป็นการดำเนินนโยบายของรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557-2562 และยังมีการสานต่อนโยบายดังกล่าวผ่านการสืบทอดอำนาจตามกระบวนการเลือกตั้งในปี พ.ศ. 2562 ภายใต้ “พรรคการเมืองนอมินี” ในนาม “พรรคพลังประชารัฐ” และได้เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล โดยการดำเนินนโยบายต่าง ๆ เป็นการเปลี่ยนชื่อ “นโยบายประชานิยม” ที่ประสบความสำเร็จในอดีต เพื่อให้เอื้อต่อการสร้างฐานความนิยมทางการเมืองของตนและมุ่งตอบสนองต่อความต้องการขั้นพื้นฐานของประชาชนอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าชนชั้นกลางหรือกลุ่มนายทุนจะมีการโจมตี “นโยบายประชานิยม” ในประเด็นเรื่องของความสิ้นเปลืองในทางเศรษฐศาสตร์ แต่ก็ไม่อาจทำให้การออกนโยบายต่าง ๆ ของรัฐบาลหลุดพ้นจากแนวทางดังกล่าวไปได้ อันมีสาเหตุหลักมาจากการมุ่งเอาใจกลุ่มฐานเสียงส่วนใหญ่ที่อยู่ในสังคม ซึ่งก็คือ “กลุ่มชนชั้นรากหญ้า” ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลใหม่ที่มาจากการสืบทอดอำนาจทางการเมืองผ่านกระบวนการเลือกตั้ง ในปี พ.ศ. 2562 จึงต้องดำเนินนโยบายที่มุ่งเน้นฐานความนิยมและฐานเสียงการสนับสนุนจากประชาชน เพื่อให้ได้รับการเลือกตั้งมากกว่าที่จะมุ่งเน้นฐานนโยบายของพรรคการเมือง ซึ่งนำเสนอในประเด็นการสร้างระบบเศรษฐกิจแบบยั่งยืนภายใต้ “แนวทางรัฐสวัสดิการ” ที่มุ่งเน้นการจัดเก็บภาษีและตอบแทนประชาชนผู้เสียภาษีผ่านสวัสดิการสังคมอย่างมีคุณภาพ

“โครงการประชารัฐ” เป็นการดำเนินนโยบายของรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557-2562 และยังมีการสานต่อนโยบายดังกล่าวผ่านการสืบทอดอำนาจตามกระบวนการเลือกตั้งในปี พ.ศ. 2562 ภายใต้ “พรรคการเมืองนอมินี” ในนาม “พรรคพลังประชารัฐ” และได้เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล โดยการดำเนินนโยบายต่าง ๆ เป็นการเปลี่ยนชื่อ “นโยบายประชานิยม” ที่ประสบความสำเร็จในอดีต เพื่อให้เอื้อต่อการสร้างฐานความนิยมทางการเมืองของตนและมุ่งตอบสนองต่อความต้องการขั้นพื้นฐานของประชาชนอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าชนชั้นกลางหรือกลุ่มนายทุนจะมีการโจมตี “นโยบายประชานิยม” ในประเด็นเรื่องของความสิ้นเปลืองในทางเศรษฐศาสตร์ แต่ก็ไม่อาจทำให้การออกนโยบายต่างๆ ของรัฐบาลหลุดพ้นจากแนวทางดังกล่าวไปได้ อันมีสาเหตุหลักมาจากการมุ่งเอาใจกลุ่มฐานเสียงส่วนใหญ่ที่อยู่ในสังคม ซึ่งก็คือ “กลุ่มชนชั้นรากหญ้า” ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลใหม่ที่มาจากการสืบทอดอำนาจทางการเมืองผ่านกระบวนการเลือกตั้ง ในปี พ.ศ. 2562 จึงต้องดำเนินนโยบายที่มุ่งเน้นฐานความนิยมและฐานเสียงการสนับสนุนจากประชาชน เพื่อให้ได้รับการเลือกตั้งมากกว่าที่จะมุ่งเน้นฐานนโยบายของพรรคการเมือง ซึ่งนำเสนอในประเด็นการสร้างระบบเศรษฐกิจแบบยั่งยืนภายใต้ “แนวทางรัฐสวัสดิการ” ที่มุ่งเน้นการจัดเก็บภาษีและตอบแทนประชาชนผู้เสียภาษีผ่านสวัสดิการสังคมอย่างมีคุณภาพและฐานความนิยมทางการเมือง 2) การสร้างกลไกการสืบทอดอำนาจผ่านรัฐธรรมนูญโดยการยึดโยงนโยบายเชิงประชานิยมผนวกเข้ากับแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี 3) การสานต่อนโยบายประชารัฐเดิมของรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) 4) การแสดงรูปแบบอัตลักษณ์เชิงนโยบายอย่างเป็นรูปธรรม 5) การบ่งชี้อุดมการณ์ให้สอดคล้องกับบริบทของการแข่งขันทางการเมือง