การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) วิเคราะห์ทุนวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ (2) พัฒนาผลิตภัณฑ์และกิจกรรมการท่องเที่ยวบนฐานทุนวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ (3) ยกระดับทุนวัฒนธรรมกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ และ (4) เสนอแนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวของกลุ่มชาติพันธุ์ จำนวน 60 คน และผู้ตอบแบบสอบถามเป็นตัวแทนชาติพันธุ์ซึ่งเป็นหัวหน้าครอบครัวจาก 3 ชุมชน ๆ ละ 20 คน รวมทั้งหมด 60 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) ทุนวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ มี 2 อย่าง ได้แก่ (1) ทุนวัฒนธรรมที่จับต้องได้ ประกอบด้วยศิลปกรรมที่ติดมากับที่อยู่อาศัย เครื่องแต่งกาย อาหาร สิ่งของเครื่องใช้ และเครื่องมือประกอบอาชีพ เห็นได้ชัดคืองานด้านหัตถกรรมและเครื่องแต่งกาย (2) ทุนวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ประกอบด้วยค่านิยม ความเชื่อ ภาษา จารีตประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น 2) ผลการพัฒนาผลิตภัณฑ์และกิจกรรมการท่องเที่ยวบนฐานทุนวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ เป็นการนำเสนอผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปโดยภูมิปัญญาท้องถิ่นและกิจกรรมการท่องเที่ยวที่สร้างแรงบันดาลใจแก่นักท่องเที่ยว มีการนำรูปแบบดั้งเดิมมาผสมผสานกันเกิดเป็นลวดลายใหม่ ๆ แล้วแปรรูปเป็นเสื้อผ้า ทำให้เกิดความสวยงามยิ่งขึ้น 3) ผลการยกระดับทุนวัฒนธรรมกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์มุ่งความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้นและมีอาชีพ ผ่านกิจกรรมดังนี้ (1) ให้ความรู้ด้านการท่องเที่ยว (2) ระดมความคิดด้านการจัดการแหล่งท่องเที่ยว (3) ให้กลุ่มชาติพันธุ์กำหนดเส้นทางการท่องเที่ยว 4) แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ มีดังนี้ (1) ส่งเสริมด้านบริหารจัดการ (2) ฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยวและกิจกรรมการท่องเที่ยว (3) พัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการท่องเที่ยว (4) การประชาสัมพันธ์เชิงรุกและการตลาด (5) สร้างเครือข่ายการท่องเที่ยว และ (6) นำผลิตภัณฑ์ชนเผ่าสู่แหล่งท่องเที่ยว