การเลือกตั้งท้องถิ่นกับหลักธรรมอิทธิบาท 4

บทคัดย่อ

           บทความวิชาการนี้ แสดงให้เห็นว่าการกระจายอำนาจจะช่วยให้ประชาชนในท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในการปกครองท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะผ่านกิจกรรมการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่นสอดคล้องกับเจตนารมณ์ของการกระจายอำนาจและการปกครองท้องถิ่นในรัฐธรรมนูญ ตั้งแต่พุทธศักราช 2540 ถึงฉบับ พุทธศักราช 2560
           ผลการศึกษา การเลือกตั้งเป็นกระบวนการทางการเมืองที่ประชาชนออกมาแสดงทางเลือกในการปกครองท้องถิ่น ดังนั้นการเลือกตั้งจึงเป็นการที่ประชาชนใช้สิทธิของตนลงคะแนนเสียงเลือกตัวแทนเพื่อให้ตัวแทนที่ตนเลือกนั้นได้มาทำหน้าที่แทนในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แต่ละพื้นที่ของประเทศ ให้เป็นไปตามหลักปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ได้กำหนดไว้ว่า เจตจำนงของประชาชนย่อมเป็นมูลฐานแห่งอำนาจรัฐของผู้ปกครอง เจตจำนงดังกล่าว ต้องแสดงออกโดยการเลือกตั้งอันสุจริตและเป็นธรรม ซึ่งจัดขึ้นเป็นครั้งคราวตามวาระการดำรงของตัวแทนท้องถิ่นด้วยการลงคะแนนเสียงอย่างทั่วถึง โดยถือหลักหนึ่งคนหนึ่งเสียง การเลือกตั้งที่จะประสบผลสำเร็จนั้นต้องอาศัยหลักธรรมอิทธิบาทสี่ ประกอบด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิงสา ซึ่งเป็นหลักธรรมที่ พระพุทธเจ้าเพื่อจะใช้หลักการและแนวคิดให้ประสบผลสำเร็จตามหลักอิทธิบาท ที่พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้ในพระไตรปิฎก เพื่อจะให้เป็นข้อปฏิบัติ หรือเป็นแนวทางให้ประสบผลสำเร็จ
           องค์ความรู้ พฤติกรรมการเลือกตั้ง ได้แก่ ลักษณะนิสัย ทัศนะคติ ความเชื่อและ ค่านิยม ซึ่งเป็นสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมในการเลือกตั้ง ได้รับอิทธิพลจากหลักอิทธิบาทสี่ ได้แก่ ฉันทะ คือ ความเต็มใจที่จะไปเลือกตั้ง วิริยะ คือ ความกล้าหาญที่จะเลือกผู้สมัครโดยไม่เกรงกลัวกลุ่มอิทธิพล จิตตะ คือ ความคิดจดจ่อใส่ใจกับเรื่องประชาธิปไตย และวิมังสา คือ ความคิดไตร่ตรองเลือกผู้สมัครที่ตนเองต้องการเพื่อให้การเลือกตั้งนั้นเป็นไปอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรม
           สรุปโดยย่อ หลักธรรมในเรื่องหลักอิทธิบาทสี่ ได้แก่ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา เป็นหลักธรรมมีอิทธิพลต่อปะชาชนในการเลือกตั้งให้ประสบความสำเร็จ