การใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิชาการเป็นภารกิจที่สำคัญของสถานศึกษาที่มีจุดมุ่งหมายในการปฏิบัติงานเพื่อให้ผู้รับบริการ ได้แก่ นักเรียน ได้รับการพัฒนาตนเองด้านความรู้ เจตคติ และทักษะในศาสตร์ต่าง ๆ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายและวัตถุประสงค์ของการศึกษาโดยเฉพาะงานวิชาการจึงเกี่ยวข้องกับหลักสูตรและการพัฒนาหลักสูตรกระบวนการถ่ายทอดความรู้ไปยังกลุ่มเป้าหมายหรือผู้เรียนการจัดสื่อและเทคโนโลยีการศึกษา การวัดผลและประเมินผล วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาการใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 และ 2) เพื่อเสนอแนวทางการใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1
รูปแบบการวิจัย เป็นการวิจัยแบบผสมผสานวิธี กลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้บริหารและครูจำนวน 317 คน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ผู้บริหาร 5 คน ครู 5 คน รวม 10 คน โดยใช้สถิติวิเคราะห์ข้อมูลด้วยหาค่า ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ด้านที่มีระดับปฏิบัติมากที่สุด คือ ด้านการจัดการเรียนรู้ รองลงมา คือ ด้านการพัฒนาหลักสูตร และด้านการวัดผลและประเมินผล ตามลำดับ และ 2) แนวทางการใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา ด้านการพัฒนาหลักสูตร โรงเรียนควรจัดทำคำสั่งแต่งตั้งการจัดทำหลักสูตรและส่งเสริมครูเข้าอบรมการพัฒนาหลักสูตร ด้านการจัดการเรียนรู้ โรงเรียน ควรจัดทำคำสั่งแต่งตั้งครูผู้สอนตามวิชาเอกและใช้วาจาสุภาพกับนักเรียน ด้านการวัดผลและประเมินผล โรงเรียนควรมีการวัดผลประเมินผลที่มีประสิทธิภาพและหลากหลาย และด้านการนิเทศการศึกษา โรงเรียนควรส่งเสริมให้คณะทำงานกำกับนิเทศติดตามแนะนำครูผู้สอนอย่างสุภาพอย่างเป็นกัลยาณมิตร
ข้อค้นพบจากการวิจัยนี้ คือ การสงเคราะห์ช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน หรือเรียกว่า รูปแบบ การใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการ ที่ได้จากการสังเคราะห์งานวิจัย โดยมีเป้าหมายในการสร้างและพัฒนาหลักสูตร ผู้บริหารส่งเสริมให้ครูพัฒนาตนเอง ให้ความสำคัญกับการสร้างนวัตกรรมหรือสิ่งใหม่ ที่ ผู้บริหารและครูนำมาใช้ในการจัดการเรียนรู้ให้ทันสมัยอยู่เสมอ ที่ความหลากหลาย และผู้บริหารสถานศึกษากำกับนิเทศติดตามการจัดการเรียนรู้ภายในชั้นเรียนของครู โดยเป็นการนิเทศเพื่อให้กำลังใจ อย่างเป็นกัลยาณมิตร
สรุปโดยย่อ การใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนประถมศึกษา โดยภาพรวม ซึ่งอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านการจัดการเรียนรู้ รองลงมา คือ ด้านการพัฒนาหลักสูตร และโรงเรียนควรมีคำสั่งแต่งตั้ง การดำเนินงานจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาตามความสามารถ คุณวุฒิ และประสบการณ์ของครูและบุคลากรทางการศึกษา
Article Details
References
กมล ภู่ประเสริฐ. (2547). การบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: เสริมสินพรีเพรส ซิสเท็ม.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). คู่มือการบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นนิติบุคคล. กรุงเทพมหานคร: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.
กิตติ กอบัวแก้ว. (2557). การวิจัยเพื่อการบริหาร. นนทบุรี: วรารัตน์ เบส พริ้นติ้ง.
ชุมศักดิ์ อินทร์รักษ์. (2551). การบริหารงานวิชาการและการนิเทศภายในสถานศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 5). ปัตตานี.
ทองดี สุรเตโช. (2548). ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุดคำวัด. กรุงเทพมหานคร: วัดราชโอรสาราม.
นพพงษ์ บุญจิตราดุล. (2557). หลักการและทฤษฎีการบริหารการศึกษา. นนทบุรี: ตรีรณสาร.
นิยม รัชตะวัฒน์วินัย. (2560). การบริหารงานด้านวิชาการ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดี.
ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์ (2550). การบริหารงานด้านวิชาการ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดี.
เปรมปวีร์ รักความซื่อ. (2560). การบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของชุมชนตามหลักสังคหวัตถุ 4 โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดนนทบุรี กลุ่ม 1. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีการบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬา ลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต) (2550). ธรรมนูญชีวิต ฉบับชาวบ้าน. กรุงเทพมหานคร: สถาบัน บันลือธรรม.
พิษณุ ฟองศรี. (2549). วิจัยทางการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: เทียมฝ่าการพิมพ์.
ภาวิดา ธาราศรีสุทธิ. (2550). การจัดและการบริหารงานวิชาการ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
วีรวัฒน์ รอดสุโข. (2550). เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคงทนในการเรียนรู้วิชา พระพุทธศาสนา เรื่อง สังคหวัตถุ 4 พรหมวิหาร 4 ไตรลักษณ์ 3 กลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ระหว่างการสอนด้วยหนังสือการ์ตูนและการสอนตามปกติ. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานการศึกษากรุงเทพมหานคร. (2556). แนวทางการบริหารจัดการในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร การบริหารงานวิชาการ. กรุงเทพมหานคร: หน่วยศึกษานิเทศก์.
สำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติ. (2553). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2552 แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 3 พ.ศ.2553. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
อำภา บุญช่วย. (2548). การบริหารงานวิชาการในโรงเรียน. กรุงเทพมหานคร: โอ เอส พริ้นติ้ง เฮ้าส์.