เทคนิควิธีการออกแบบการบริหารความเสี่ยงสำหรับองค์การ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การบริหารความเสี่ยง (Risk Management) เป็นกลวิธีที่เป็นเหตุเป็นผลที่นำมาใช้ในการบ่งชี้ วิเคราะห์ ประเมิน จัดการติดตาม และสื่อสารความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมหน่วยงาน หรือฝ่ายงาน เป็นกระบวนการดำเนินงานขององค์กร เพื่อช่วยลดความสูญเสียให้น้อยที่สุดและเพิ่มโอกาสให้แก่องค์กรมากที่สุด ข้อค้นพบ การจัดการความเสี่ยงเป็นกระบวนการที่กำหนดขึ้นเพื่อคาดการณ์และลดผลเสียของความไม่แน่นอน ด้วยการวางแผน ประเมินจัดการตอบสนอง ติดตาม และการสื่อสารความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับกิจการ หน่วยงาน หรือกระบวนการดำเนินงานขององค์กร เพื่อลดการสูญเสียที่อาจจะเกิดผลกระทบต่อองค์กรให้อยู่ในระดับที่ยอมรับได้ ทั้งนี้เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น การจัดการความเสี่ยงนอกจากจะดำเนินการเพื่อลดความเสี่ยงแล้ว ยังเป็นการเพิ่มมูลค่าให้แก่องค์กร การประเมินหรือการวิเคราะห์ความเสี่ยง เป็นการพิจารณาความน่าจะเป็นของการเกิดขึ้น (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) เพื่อใช้เป็นพื้นฐานในการจัดการความเสี่ยง ซึ่งเกณฑ์การวัดระดับความเสี่ยงอาจใช้เป็นระดับสูง กลาง หรือต่ำ วิธีการประเมินความเสี่ยงอาจใช้เทคนิคเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพร่วมด้วย ผู้บริหารควรเลือกการตอบสนองที่ทำให้ความน่าจะเป็นและผลกระทบของความเสี่ยงอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ เมื่อเลือกการตอบสนองได้แล้ว ต้องพัฒนาแผนปฏิบัติการในการตอบสนองโดยกำหนดผู้รับผิดชอบ ระยะเวลา ผลลัพธ์ที่ต้องการ และการวัดผล นอกจากนี้ต้องมีกิจกรรมควบคุมที่ทำให้มั่นใจได้ว่ามีการปฏิบัติตามแผนอย่างมีประสิทธิผล ดังนั้นการจัดการความเสี่ยงจึงเป็นเครื่องสำคัญที่ทำให้เกิดความเชื่อมั่นว่า ความเสี่ยงมีผลกระทบต่อองค์กรที่เกิดขึ้นจากปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายใน ได้รับบริการบริหารจัดการให้หมดไป หรืออยู่ในระดับที่ยอมรับได้ ส่งผลให้การดำเนินงานมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลเพิ่มขึ้น แต่เนื่องจากความเสี่ยง ความไม่แน่นอนต่างๆ สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา องค์กรจึงควรดำเนินการจัดการความเสี่ยงอย่างเหมาะสม และมีประสิทธิภาพรวมทั้งมีการทบทวนการดำเนินการจัดการความเสี่ยงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้องค์กรสามารถรองรับกับสถานการณ์หรือความเสี่ยงได้อย่างทันท่วงที
องค์ความรู้ใหม่ การจัดการความเสี่ยงเป็นเรื่องเกี่ยวกับการถ่ายโอน หรือ Transfer - การกระจาย / โอนความเสี่ยง (Risk Sharing / Spreading) คือ การกระจายความเสี่ยงในทรัพย์สิน หรือกระบวนการต่างๆ เพื่อลดความเสี่ยงจากการสูญเสีย เช่น การทำประกันความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้น ได้แก่ การประกันภัย การจ้างบุคคลภายนอก (Outsource) ซึ่งเป็นการถ่ายโอนความเสี่ยงไปยังบริษัทประกัน และบริษัทภายนอก การทำสำเนาเอกสารหลายๆ ชุด และการกระจายที่เก็บทรัพย์สินที่มีค่า
สรุปโดยย่อ การประเมินหรือการวิเคราะห์ความเสี่ยง เป็นการพิจารณาความน่าจะเป็นของการเกิดขึ้น (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) เพื่อใช้เป็นพื้นฐานในการจัดการความเสี่ยง ซึ่งเกณฑ์การวัดระดับความเสี่ยงอาจใช้เป็นระดับสูง กลาง หรือต่ำ วิธีการประเมินความเสี่ยงอาจใช้เทคนิคเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพร่วมด้วย ผู้บริหารควรเลือกการตอบสนองที่ทำให้ความน่าจะเป็นและผลกระทบของความเสี่ยงอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ เมื่อเลือกการตอบสนองได้แล้ว ต้องพัฒนาแผนปฏิบัติการในการตอบสนองโดยกำหนดผู้รับผิดชอบ ระยะเวลา ผลลัพธ์ที่ต้องการ และการวัดผล นอกจากนี้ต้องมีกิจกรรมควบคุมที่ทำให้มั่นใจได้ว่ามีการปฏิบัติตามแผนอย่างมีประสิทธิผล
Article Details
References
คณะกรรมการบริหารความเสี่ยง. (2561). คู่มือการบริหารความเสี่ยง. กรุงเทพมหานคร: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
คณะกรรมการบริหารความเสี่ยง. (2565). คู่มือการบริหารความเสี่ยง. คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี.
จันทนา สาขากร, นิพันธ์ เห็นโชคชัยชนะ และศิลปะพร ศรีจั่นเพชร. (2560). การควบคุมภายในและการตรวจสอบภายใน. กรุงเทพมหานคร: ทีพีเอ็น เพรส.
ชฎาภรณ์ เซ่งคลิ้ง. (2567). การบริหารความเสี่ยงกับการพัฒนาองค์การ, มหาวิทยาลัยทักษิณ. ออนไลน์. สืบค้นวันที่ 27 กันยายน 2567. แหล่งที่มา: http://www.tsu.ac.th/ists/
ชัยเสฎฐ์ พรหมศรี. (2551). การวิเคราะห์และประเมินความเสี่ยงเพื่อความมั่นคงปลอดภัย (Security Risk Analysis and Assessment), นักบริหาร. 28 (1), 33-40.
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. (2559). คู่มือปฏิบัติสำหรับผู้ตรวจสอบภายในและกรรมการตรวจสอบเพื่อกำกับดูแลกิจการที่ดี. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
นฤมล สะอาดโสม. (2560). การบริหารความเสี่ยงองค์กร. กรุงเทพมหานคร: ฐานการพิมพ์.
พรพิพัฒน์ จูฑา. (2558). ความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพการเปิดเผยความเสี่ยงกับผลการดำเนินงานทางการเงินของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาบัญชีมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วราภรณ์ อาสาฬห์กระกิต. (2557). การบริหารความเสี่ยงของโครงการการให้คำปรึกษาและติดตั้งระบบสารสนเทศ. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.