การพัฒนาภาวะผู้นำด้วยศีลบารมี
คำสำคัญ:
การพัฒนา, ภาวะผู้นำ, การพัฒนาภาวะผู้นำ, ศีลบารมีบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มุ่งวิเคราะห์และพัฒนาแนวทางการเสริมสร้างภาวะผู้นำโดยอาศัย “ศีลบารมี” (Sila Parami) ในพุทธปรัชญาเถรวาท โดยมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1) ศึกษาแนวคิดและความหมายของศีลบารมีในเชิงอภิปรัชญาและจริยศาสตร์พุทธ 2) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างศีลบารมีกับคุณลักษณะของภาวะผู้นำที่พึงประสงค์ในสังคมร่วมสมัย และ 3) เสนอกรอบแนวคิดการพัฒนาภาวะผู้นำที่ตั้งอยู่บนรากฐานของศีลบารมี โดยใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพร่วมกับการวิเคราะห์เชิงปรัชญา การวิเคราะห์เอกสาร
ผลการวิจัยพบว่า ศีลบารมีมิใช่เพียงข้อห้ามทางศีลธรรม หากแต่เป็นโครงสร้างทางจริยธรรมที่ส่งเสริมการรู้ตน การควบคุมตน ความซื่อสัตย์ ความมั่นคงภายใน และการเป็นแบบอย่างของผู้นำอย่างยั่งยืน โดยผู้วิจัยได้นำเสนอ “โมเดล S.I.L.A.H.” ซึ่งประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ Self-awareness, Integrity, Loving restraint, Adherence to ethics และ Humble role model ที่สามารถนำไปใช้ในการฝึกอบรมภาวะผู้นำเชิงคุณธรรมทั้งในระดับบุคคล องค์กร และนโยบาย ข้อเสนอแนะจากงานวิจัยชี้ถึงการส่งเสริมหลักสูตรฝึกอบรมผู้นำด้วยศีลบารมี การประเมินภาวะผู้นำด้วยเครื่องมือเชิงจริยธรรม และการขยายผลในระดับนโยบายสาธารณะ
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา ศรีปัญญา. (2565). ผู้นำกับศีลธรรมในสังคมเปลี่ยนผ่าน : การสังเคราะห์เชิงพุทธปรัชญา. วารสารวิถีธรรมวิจัย, 17(2), 23–38.
จุฑารัตน์ แก้วแจ่ม. (2564). คุณธรรมจริยธรรมกับภาวะผู้นำในสังคมไทยปัจจุบัน. วารสารศาสตรวิทยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 28(3), 144–159.
ธรรมทัศน์. (2560). เทศน์บารมีในพุทธศาสนาเถรวาท. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : https://dhammayut.org [18 มิถุนายน 2568].
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม : ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี. (2557). ผู้นำยุคใหม่ในโลกแห่งการเปลี่ยนแปลง. เชียงราย: สำนักพิมพ์ DMG.
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ. (2561). การพัฒนาภาวะผู้นำด้วยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://pb.mcu.ac.th [25 มิถุนายน 2568].
พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส. (2561). จริยศาสตร์เชิงพุทธ : การตีความในสังคมร่วมสมัย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิพุทธธรรม.
พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส. (2562). การจัดการจริยธรรมสำหรับผู้นำทางสังคม. วารสารพุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 17(1), 44–58.
สุพจน์ พงศ์พุฒิคุณ. (2563). การนำหลักธรรมพุทธมาใช้ในการบริหารจัดการสมัยใหม่. วารสารปริยัติธรรม, 35(1), 45–57.
Avolio, B. J., & Gardner, W. L. (2005). Authentic leadership development: Getting to the root of positive forms of leadership. The Leadership Quarterly, 16(3), 315–338. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.001
Bass, B. M., & Steidlmeier, P. (1999). Ethics, character, and authentic transformational leadership behavior. The Leadership Quarterly, 10(2), 181–217. https://doi.org /10.1016/S1048-9843(99)00016-8
Boyatzis, R. E. (2006). Intentional change theory from a complexity perspective. Journal of Management Development, 25(7), 607–623. https://doi.org/10.1108/02621710610678445
Brown, M. E., & Treviño, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17(6), 595–616. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2006.10.004
Gethin, R. (1998). The foundations of Buddhism. Oxford University Press.
Greenleaf, R. K. (1977). Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power and greatness. Paulist Press.
Phuttipong, K. (2021). Leadership ethics and Buddhist precepts : A philosophical synthesis [Master’s thesis, Thammasat University]. Thammasat e-Thesis. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2021/TU_2021_5906031611_15788_20600.pdf [18 มิถุนายน 2568].

ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสถาบันพอดี

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.