เขตพื้นที่สีเทา (Grey Zone) ภัยคุกคามเงียบที่มีต่อความมั่นคงระหว่างประเทศของรัฐ

บทคัดย่อ

สภาพแวดล้อมทางภูมิรัฐศาสตร์ในศตวรรษที่ ๒๑ นั้น ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกกำลังเผชิญความท้าทายและอุปสรรคต่าง ๆ ที่เพิ่มมากขึ้น อันเกิดจากโลกาภิวัตน์ ความเชื่อมโยง และการหยุดชะงักจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ ๔ (The Fourth Industrial Revolution : 4IR) ปัจจัยหลักมาจากวิกฤติการณ์ที่ส่งผลกระทบเชื่อมโยงกันอย่างเป็นเครือข่าย ทั้งทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง สิ่งแวดล้อม วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี หรือเรียกได้ว่าเป็นยุคที่มีประเด็นความมั่นคงรูปแบบใหม่ (Non-Traditional Security) หลากหลายรูปแบบ ทั้งนี้อาจเป็นผลสืบเนื่องมาจากภาวะโลกไร้พรมแดน ด้วยเหตุนี้การทำความเข้าใจถึงสถานการณ์โลก จึงนับเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่         ทุกประเทศควรใส่ใจ และไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เนื่องจากประเด็นดังกล่าวได้ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของชาติ และผลประโยชน์โดยรวมของชาติ ทั้งทางตรงและทางอ้อม ทั้งในสภาพแวดล้อมปัจจุบันและในอนาคต นอกจากนี้ การปฏิวัติทางดิจิทัล ในปลายศตวรรษที่ ๒๐ และ 4IR ได้สร้างการปฏิวัติทางเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับแนวคิดนี้เผยให้เห็นถึง รัฐ สังคม และระบบองค์กรที่สำคัญต่อภัยคุกคามทางไซเบอร์ การบิดเบือนข้อมูล และอิทธิพลทางอุดมการณ์ ซึ่งอาจก่อให้เกิดความไม่มั่นคงทางการเมือง สังคม วิกฤตการณ์ กระแสความคิด และข้อมูลทั่วโลก     ที่เป็นอิสระ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้เพิ่มความเสี่ยงของรัฐต่อการหยุดชะงักทางเศรษฐกิจการเมืองและสังคมในหลายด้านของการแข่งขันระหว่างรัฐและความขัดแย้งที่ไม่ใช่สงคราม

     ในสภาพแวดล้อมทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ซับซ้อน และไม่แน่นอนเช่นนี้ รัฐที่มีสถานะเป็นประเทศมหาอำนาจจึงมีความพยายามที่จะใช้กลยุทธ์ดำเนินการแทรกแซงประเทศอื่น โดยการแผ่อิทธิพลและใช้กลยุทธ์ที่กระทำต่ออีกประเทศหนึ่งที่ตนเองประสงค์ที่จะแสวงหาผลประโยชน์ ซึ่งกลยุทธ์นี้จัดอยู่ในระดับที่ต่ำกว่าสงคราม (below threshold of war) โดยเรียกว่า “เขตพื้นที่สีเทา (The Grey Zone)” เป็นรูปแบบการปฏิบัติ ซึ่งหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้าโดยใช้กำลังทางทหารโดยตรงแต่จะใช้กำลังอำนาจผสมผสานกับด้านอื่น ๆ อันได้แก่ การทูต (Diplomatic) การเมือง (Political) สังคม (Social) เศรษฐกิจ (Economic) ข้อมูลข่าวสาร (Information) ผ่านการโฆษณาชวนเชื่อ (Propaganda) และการปฏิบัติการข่าวสาร (Information Operation : IO) เพื่อใช้โจมตีรัฐหนึ่ง ๆ ทางอ้อมด้วยการบิดเบือน และเผยแพร่ชุดข้อมูลนั้นให้มวลชนเกิดความเชื่อและคล้อยตามจนเกิดมติสาธารณะในทางที่ต้องการ เพื่อแสวงหาผลประโยชน์และส่งเสริมโอกาสให้กับประเทศตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐที่เป็นมหาอำนาจนั้นมีแนวโน้มที่จะใช้ “เขตพื้นที่สีเทา” นี้ ในการแทรกแซงกิจการภายในของรัฐขนาดเล็ก ซึ่งมีข้อจำกัดในด้านอำนาจและอิทธิพล และมีความสามารถในการป้องกันตนเองอย่างจำกัด ซึ่งเป็นไปตามที่ Thucydides     ได้กล่าวไว้ว่า พลังอำนาจอันยิ่งใหญ่จะสามารถบีบบังคับให้ผู้อื่นทำตามความประสงค์ ซึ่งสามารถอธิบายความเป็นสัจนิยมมาทุกยุคทุกสมัยว่า “ผู้ที่แข็งแรง สามารถทำอะไรได้ตามอำเภอใจ ส่วนผู้ที่อ่อนแอทนทุกข์ในสิ่งที่ต้องทำ (The strong do what they can, the weak suffers what they must)” ประเทศหรือรัฐขนาดเล็กที่มีอำนาจต่อรองน้อยจึงตกอยู่ในความเสี่ยงที่จะถูกประเทศมหาอำนาจมาแสวงหาผลประโยชน์เพื่อเอาเปรียบรัฐได้เสมอ