โครงสร้างความรู้สึกในประสบการณ์ชีวิตของแรงงานย้ายถิ่นอีสาน: บทวิเคราะห์จากเพลงลูกทุ่งของต่าย อรทัย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างความรู้สึกในประสบการณ์ชีวิตของแรงงานย้ายถิ่นอีสานโดยการวิเคราะห์จากเพลงลูกทุ่งของต่าย อรทัย การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาวิเคราะห์เชิงตีความเนื้อหาบทเพลง ผู้วิจัยได้อิงอาศัยวิธีการวิจัยทางมนุษยศาสตร์โดยทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้กรอบคิดทฤษฎีโครงสร้างควารู้สึก (Structure of Feeling) มาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูล สภาพเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และความเชื่อ ในเชิงพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า ในช่วงของการย้ายถิ่นนั้น เนื่องด้วยสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่ไม่เอื้ออำนวย ทำให้แรงงานต้องย้ายถิ่นฐานเข้ามาในเมืองกรุงด้วยโครงสร้างความรู้สึกที่หวังว่า คุณภาพชีวิตของตนและครอบครัวจะดีขึ้น ต่อมาในช่วงย้ายถิ่นความรู้สึกของแรงงานเริ่มสะท้อนให้เห็นถึงโครงสร้างความรู้สึกที่สะท้อนถึงความน้อยเนื้อต่ำใจ ที่สะท้อนภาพความเหลื่อมล้ำในทางศักดิ์ศรีที่เกิดขึ้นระหว่าง นายจ้างและแรงงาน และในช่วงสุดท้ายช่วงหวนคำนึงถึงบ้านเก่าช่วงนี้เป็นช่วงที่โครงสร้างความรู้สึกของแรงงานสะท้อนความรู้สึกของความแปลกแยกของแรงงานที่เกิดขึ้นกับตัวเอง ความแปลกแยกที่ว่านี้มาจากความไม่สมดุลระหว่างการใช้แรง ค่าจ้างที่เกิดขึ้น และความขัดแย้งในตนเองด้านมุมมองการผลิต จนสุดท้ายการคิดหวนคำนึงถึงบ้านเก่ากลายเป็นวิธีการที่แรงงานใช้ปลอบประโลมตนเองในการบรรเทาโครงสร้างความรู้สึกแปลกแยกที่เกิดขึ้น เพื่อที่จะได้กลับไปเป็นแรงงานในระบบที่เขารู้ว่ามีการกดขี่ขูดรีดต่อตัวแรงงานต่อไป เนื่องด้วยแรงงานเหล่านี้แบกความหวังที่ไม่ใช่เพียงของตน แต่คือของครอบครัวมี่แบกมาด้วย โครงสร้างความรู้สึกในประสบการณ์ชีวิตแรงงานย้ายถิ่นทั้งสามช่วงนี้จึงสะท้อนให้เห็นถึง ความรู้สึกที่ซ่อนอยู่ภายใต้วัฏจักรการย้ายถิ่นของแรงงาน โครงสร้างความรู้สึกจึงเป็นตัวช่วยที่เผยให้เห็นถึงความเป็นจริงในความรู้สึกของแรงงานที่ถูกซ่อนอยู่ ซึ่งสะท้อนมาจากบทเพลงลูกทุ่งของ ต่าย อรทัย