ความรับผิดชอบของเด็กไทยในยุค AI: การปรับตัว เรียนรู้ และสร้างคุณค่าในโลกาภิวัตน์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้นำเสนอความรับผิดชอบของเด็กไทยในยุคปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดยเน้นการปรับตัว เรียนรู้ และสร้างคุณค่าในโลกาภิวัตน์ การศึกษาพบว่าในศตวรรษที่ 21 ความก้าวหน้าของ AI และโลกาภิวัตน์ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตของเยาวชนไทย ทั้งในด้านโอกาสและความท้าทาย โดยเฉพาะปัญหาการขาดวินัย ความรับผิดชอบ และความรู้เท่าทันดิจิทัล ซึ่งมีผลต่อการอยู่ร่วมกันในสังคมดิจิทัล หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนดให้ “ความรับผิดชอบ” เป็นคุณลักษณะที่จำเป็นสำหรับการใช้ชีวิตในสังคมสมัยใหม่ AI มีทั้งโอกาสในการสนับสนุนการเรียนรู้ส่วนบุคคลและการบริหารจัดการชั้นเรียน แต่ก็มีความเสี่ยงด้านจริยธรรม เช่น อคติจากอัลกอริธึมและการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล ดังนั้น เยาวชนจำเป็นต้องพัฒนาวิจารณญาณ จริยธรรม และทักษะการใช้ AI อย่างรู้เท่าทัน บทความเสนอแนวทางการพัฒนาความรับผิดชอบของเยาวชนผ่านการบูรณาการทักษะดิจิทัล การคิดเชิงวิพากษ์ และความฉลาดรู้เกี่ยวกับ AI โดยใช้กิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง รวมถึงการวิเคราะห์กรณีศึกษาและการทำโครงงานเพื่อประโยชน์สาธารณะ ข้อเสนอแนะชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสร้างวัฒนธรรมแห่งความซื่อสัตย์และความรับผิดชอบในการใช้เทคโนโลยี เพื่อให้เยาวชนไทยเติบโตเป็นพลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพและมีส่วนร่วมในการพัฒนาสังคมไทยอย่างยั่งยืนในยุคโลกาภิวัตน์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรกมล ศรีวัฒน์. (2567). เมื่อการศึกษาเผชิญหน้า AI: แง่มุมไหนที่การศึกษาไทยต้องเตรียมตัว. สืบค้นจาก https://www.eef.or.th/clip-ai-for-teaching-and-learning/.
กรวรรณ คำกรเกตุ และ อุนิษา เลิศโตมรสกุล. (2564). การสร้างภูมิคุ้มกันในเด็กและเยาวชนต่อการป้องกันจากการตกเป็นเหยื่ออาชญากรรมและเป็นผู้กระทำผิดในสังคม. วารสารคุณภาพชีวิตกับกฎหมาย, 17(1), 1-16.
กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์. (2567). Digital literacy: ทักษะการเข้าใจและรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล. สืบค้นจาก https://blog.think-digital.app/2024/07/01/digital-literacy/.
ชไมพร ไกยสิทธิ์. (2566). การจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับกระแสโลกาภิวัตน์เพื่อพัฒนาเยาวชนสู่ความเป็นพลเมืองโลก. วารสารสถาบันวิจัย, 10(1), 185-195.
ชารีวัฒน์ ถวิลวงษ์. (2568). การพัฒนาผู้เรียนด้านปัญญาและคุณธรรมจริยธรรมในยุค AI. Journal of Buddhist Education and Research, 11(3), 626-634.
ธีระ กุลสวัสดิ์. (2567). อาชญากรรมไซเบอร์: ศึกษากรณีการหลอกให้ลงทุน (รายงานวิจัย). ชลบุรี: คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
โธมัส กวาดามูซ, ณัฐรัชต์ สาเมาะ และ วรวลัญช์ วรัชวรวัลย์. (2566). ภูมิคุ้มกันในโลกดิจิทัล (Digital resilience): ทักษะที่เด็กและเยาวชนไทยยุคใหม่ต้องมี. สืบค้นจาก https://mahidol.ac.th/musef/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1/.
ประภาพรรณ วิภาตวิทย์. (2567). การสร้างอนาคตของการเรียนรู้: บทบาทของ AI ในยุคการศึกษา 4.0. สืบค้นจาก https://bdi.or.th/movements/ai-education/.
เผด็จ จงสกุลศิริ. (2568). จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล: ความท้าทายและแนวทางในการสร้างสังคมดิจิทัลที่ยั่งยืน. วารสารพุทธพัฒนศาสตร์ศึกษา, 3(1), 1-22.
พรรณพิลาศ กุลดิลก. (2560). การขับเคลื่อนสังคมผ่านสื่อใหม่ในยุคโลกาภิวัตน์. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 25(49), 62.
พีรวิชญ์ คำเจริญ และ วีรพงษ์ พลนิกรกิจ. (2561). เด็กกับการรู้เท่าทันดิจิทัล. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 6(2), 22-31.
มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย. (2568). เด็กเจนใหม่ใช้ AI อย่างไรให้ฉลาดขึ้น ไม่ใช่แค่สะดวกขึ้น. สืบค้นจาก https://ece.utcc.ac.th/blogs/gen-z-guide-to-using-ai-wisely/.
ลัดดา บุญเรืองศรี. (2563). ปัญหาทางกฎหมายในการคุ้มครองมาตรการทางเทคโนโลยี ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537. (นิติศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์).
วุฒิชัย ดานะ. (2566). จริยธรรมในยุคปัญญาประดิษฐ์: การเตรียมนักเรียนสำหรับอนาคต. วารสารวิชาการจินตาสิทธิ์, 1(3), 167-178.
ศุภพล ทองอินทร์ และ อุทิศ บำรุงชีพ. (2568). คอพพีลีค: เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์สร้างสรรค์การตรวจสอบการคัดลอกผลงานทางวิชาการ เสริมสร้างทักษะการเคารพเขาเคารพเราบนโลกดิจิทัล. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการศึกษา, 3(1), 121-134.
สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.). (2559). ความฉลาดทางดิจิทัล (Digital intelligence: DQ) ที่จำเป็นสำหรับเด็กในศตวรรษที่ 21. สืบค้นจาก http://www.qlf.or.th/Home/Contents/1137.
สุภัทรชัย สีสะใบ, พระครูสุธีกิตติบัณฑิต (กฤษฎา กิตฺติโสภโณ), พระปลัดระพิน พุทฺธิสาโร และ พระครูสมุทรปริยัตยาภรณ์ (นพพล กนฺตสีโล). (2567). เยาวชนไทยกับแนวทางการพัฒนาศักยภาพสู่การเป็นพลเมืองดิจิทัลในสังคมวิถีใหม่. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 13(6), 451-464.
American Academy of Pediatrics Council on Communications & Media. (2024). How will artificial intelligence (AI) affect children?. Retrieved from https://www.healthychildren.org/English/family-life/Media/Pages/how-will-artificial-intelligence-AI-affect-children.aspx.
Anderson, A. (2025). Legal and ethical risks of using AI in hiring. Retrieved from https://info.recruitics.com/blog/legal-and-ethical-risks-of-using-ai-in-hiring.
Mossberger, K. (2009). Toward digital citizenship: Addressing inequality in the information age. In Chadwick, A., & Howard, P. N. (Eds.)., Routledge handbook of Internet politics (pp. 173-185). New York: Routledge.
NEUROGENIU. (2564). 10 ทักษะสำคัญ ที่เด็กยุคนี้ควรมี. สืบค้นจาก https://www.neurogenius.com/blog/r/36/10-%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B5.
Ribble, M. (2015). Digital citizenship in schools: Nine elements all students should know. (3rd ed.). Washington DC.: International Society for Technology in Education.
TOJO News. (2568). พลเมืองยุคดิจิทัล: สิทธิและความรับผิดชอบในโลกออนไลน์. สืบค้นจาก https://today.line.me/th/v3/article/yz9EYK6.
