การศึกษาเชิงวิเคราะห์ Non-Technical Skills เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต
คำสำคัญ:
ทักษะชีวิต การคิดและความสัมพันธ์, คุณภาพชีวิต, การพัฒนา, การพัฒนาคุณภาพชีวิตบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิดและองค์ประกอบของ Non-Technical Skills (NTS) (2) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่าง NTS และการพัฒนาคุณภาพชีวิต และ (3) สังเคราะห์กรอบแนวคิด NTS เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยผู้วิจัยมุ่งขยายความหมายของ NTS ให้กว้างออกไปจากกรอบที่ใช้ในวิชาชีพที่มีความเสี่ยงสูงไปสู่การนิยามใหม่ในฐานะ “ทักษะชีวิต การคิด และความสัมพันธ์” เพื่อให้เป็นองค์ความรู้ที่สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างกว้างขวาง ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้คือการวิจัยเชิงเอกสาร และการวิจัยเชิงปรัชญา โดยอาศัยการวิเคราะห์เชิงตีความ การเปรียบเทียบ และการไตร่ตรองสะท้อนกลับ ข้อมูลที่ศึกษาได้มาจากงานวิจัยสากลและงานวิจัยไทยที่เกี่ยวข้องกับ NTS ทั้งในด้านการแพทย์ การพยาบาล การบิน การศึกษา และการบริหารจัดการ ผลการวิจัยพบว่า (1) องค์ประกอบหลักของ NTS ที่ปรากฏซ้ำกัน ได้แก่ การตระหนักรู้สถานการณ์ การตัดสินใจ การสื่อสาร การทำงานเป็นทีม ภาวะผู้นำ และการจัดการงาน (2) NTS มีความสัมพันธ์โดยตรงกับคุณภาพชีวิตใน ทุกมิติ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยช่วยลดความเครียด เสริมสร้างสมดุลชีวิต และเพิ่มความไว้วางใจทางสังคม และ (3) ได้มีการสังเคราะห์กรอบแนวคิดใหม่ในชื่อ DINH Model ซึ่งประกอบด้วย D = Decision & Discipline (การตัดสินใจและการมีวินัยในตนเอง), I = Interpersonal Skills (ทักษะระหว่างบุคคลและความสัมพันธ์), N = Novel Thinking (การคิดเชิงสร้างสรรค์และวิจารณญาณ) และ H = Holistic Awareness (การตระหนักรู้แบบองค์รวม)
เอกสารอ้างอิง
Bailey, S. (2014). Non-technical skills for success in a technical world. Journal of Information Technology Education: Research, 13, 1–12. Santa Rosa, CA: Informing Science Institute.
Fletcher, G., et al. (2003). Anaesthetists’ Non-Technical Skills (ANTS): Evaluation of a behavioural marker system. British Journal of Anaesthesia, 90(5), 580–588. Oxford, UK: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/bja/aeg112
Flin, R., & Martin, L. (2001). Behavioural markers for Crew Resource Management: A review of current practice. International Journal of Aviation Psychology, 11(1), 95–118. London, UK: Taylor & Francis. https://doi.org/10.1207/S15327108IJAP1101_6
Flin, R., O’Connor, P., & Crichton, M. (2008). Safety at the sharp end: A guide to non-technical skills. Aldershot, UK: Ashgate Publishing.
Gamborg, M. L., Klemsdal, L., & Aase, K. (2024). Training technical or non-technical skills: An arbitrary distinction? A scoping review. BMC Medical Education, 24(1451), 1–9. London, UK: BioMed Central. https://doi.org/10.1186/s12909-024-06419-6
Gordon, M., Darbyshire, D., & Baker, P. (2012). Non-technical skills training to enhance patient safety: A systematic review. Medical Education, 46(11), 1042–1054. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1111/j.1365-2923.2012.04343.x
O’Connor, P. (2024). When I say… non-technical skills. Medical Education, 58(2), 219–220. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1111/medu.15091
Reader, T. W., Flin, R., Lauche, K., & Cuthbertson, B. H. (2006). Non-technical skills in the intensive care unit. British Journal of Anaesthesia, 96(5), 551–559. Oxford, UK: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/bja/ael067
Rogers, C. R. (1961). On becoming a person: A therapist’s view of psychotherapy. Boston, MA: Houghton Mifflin.
Sen, A. (1999). Development as freedom. New York, NY: Alfred A. Knopf.
World Health Organization. (1997). WHOQOL: Measuring quality of life. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
World Health Organization. (1999). Partners in life skills education: Conclusions from a United Nations inter-agency meeting. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสถาบันพอดี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
