การพัฒนาภาวะผู้นำด้วยเนกขัมมะบารมี
คำสำคัญ:
การพัฒนา, ภาวะผู้นำ, การพัฒนาภาวะผู้นำ, เนกขัมมะบารมีบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพแบบการวิจัยเอกสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาความหมาย หลักการ และสาระสำคัญของเนกขัมมะบารมีจากพระไตรปิฎก อรรถกถา และคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวข้อง (2) วิเคราะห์แนวคิดและองค์ประกอบของภาวะผู้นำจากเอกสารและงานวิจัยทางด้านการบริหารและการพัฒนาภาวะผู้นำ (3) สังเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างหลักเนกขัมมะบารมีกับการพัฒนาภาวะผู้นำ และ (4) เสนอแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำโดยบูรณาการหลักเนกขัมมะบารมีในมิติที่สอดคล้องกับบริบทสังคมปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่า (1) เนกขัมมะบารมีหมายถึงการสละกามคุณและความยึดติด เพื่อสร้างความมั่นคงทางอารมณ์ สมาธิ และปัญญา อันเป็นคุณลักษณะสำคัญของผู้นำเชิงคุณธรรม (2) ภาวะผู้นำที่มีประสิทธิผลประกอบด้วยวิสัยทัศน์ การตัดสินใจเชิงคุณธรรม ความซื่อสัตย์ ความสามารถในการปรับตัว และการพัฒนาผู้ตาม ซึ่งสอดคล้องกับหลักเนกขัมมะบารมี (3) การบำเพ็ญเนกขัมมะบารมีช่วยเสริมการตัดสินใจที่เป็นกลาง ลดอคติ และสร้างความน่าเชื่อถือในองค์กร และ (4) แนวทางพัฒนาภาวะผู้นำที่เสนอประกอบด้วยการฝึกสมาธิและสติ การใช้กรณีศึกษาจากพระพุทธศาสนา การสร้างระบบประเมินคุณธรรมผู้นำ และการบูรณาการกับทฤษฎีภาวะผู้นำสมัยใหม่ องค์ความรู้ใหม่ที่ได้ คือ “NEKKHAMMA Leadership Model” ซึ่งเป็นโมเดลการพัฒนาภาวะผู้นำที่ผสานหลักเนกขัมมะบารมีกับทฤษฎีภาวะผู้นำสากล เพื่อสร้างผู้นำที่มีทั้งคุณธรรมและสมรรถนะการบริหาร ตอบสนองความต้องการของสังคมในศตวรรษที่ 21
เอกสารอ้างอิง
พุทธทาสภิกขุ. (2546). คู่มือมนุษย์. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2556). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks, CA : Sage Publications.
Chatchai Prukamnouy. (2018). Leadership ethics and organizational trust: An empirical study in Thailand. Southeast Asian Journal of Management, 12(2), 101–119.
George, B. (2003). Authentic leadership: Rediscovering the secrets to creating lasting value. San Francisco, CA : Jossey-Bass.
Greenleaf, R. K. (1977). Servant leadership: A journey into the nature of legitimate power and greatness. New York : Paulist Press.
Masukree, T. (2022). Buddhist principles and sustainable leadership in modern organizations. Journal of Buddhist Leadership Studies, 5(2), 45–60.
Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice (8th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Phakamach, N., Nopparat, S., & Kongsom, K. (2021). Ethical leadership and trust in the workplace : A Buddhist perspective. Journal of Moral and Ethical Studies, 3(1), 12–25.
Phra Brahmagunabhorn (P.A. Payutto). (2552). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Rungreung, S. (2020). Buddhist-based leadership development model for organizational sustainability. Journal of Buddhist Management Studies, 2(1), 1–20.
SCIRP. (2023). The role of moral integrity in effective leadership: A comparative study. Open Journal of Leadership, 12(3), 115–129.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสถาบันพอดี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
