การประยุกต์ใช้หลักการทรงงานข้อที่ 18 : พออยู่พอกิน

ผู้แต่ง

  • ชัยโรจน์ นพเฉลิมโรจน์ มูลนิธินพเฉลิมโรจน์

คำสำคัญ:

การประยุกต์ใช้, หลักการทรงงานข้อที่ 18, พออยู่พอกิน

บทคัดย่อ

          บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และตีความหลักการทรงงานข้อที่ 18: “พออยู่พอกิน” ในเชิงปรัชญาเชิงจริยศาสตร์ พร้อมทั้งเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ในระดับบุคคล ชุมชน และองค์กร โดยอาศัยการวิเคราะห์เอกสาร การสังเคราะห์องค์ความรู้ และการอ้างอิงข้อมูลจากงานวิจัยร่วมสมัยภายในระยะเวลา 1–2 ปีที่ผ่านมา ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า แนวคิด “พออยู่พอกิน” ไม่ได้เป็นเพียงหลักปฏิบัติในชีวิตประจำวันเพื่อความเรียบง่ายเท่านั้น แต่ยังทำหน้าที่เป็นกรอบคิดเชิงคุณค่าที่สามารถต่อต้านกระแสบริโภคนิยมและระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมที่เน้นการเติบโตไม่รู้จบ ในมิติของ จริยศาสตร์ภายใน แนวคิดนี้ส่งเสริมการรู้จักความต้องการที่แท้จริงและการพัฒนาจิตสำนึกเชิงพอประมาณ ในขณะที่ในมิติของการจัดการทรัพยากรชีวิต แนวทาง “พออยู่พอกิน” สนับสนุน การออกแบบเป้าหมายชีวิตอย่างสมดุลกับศักยภาพที่มีอยู่ ส่วนในมิติเชิงระบบ หลักการนี้สามารถนำไปใช้ในการออกแบบนโยบายทางเศรษฐกิจและสังคมที่มีเป้าหมายเพื่อสร้างความมั่นคงอย่างยั่งยืน สอดคล้องกับแนวคิดการพัฒนาแบบมีจริยธรรม และการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทางของ SDGs และ IDGs บทความนี้นำเสนอกรอบแนวคิดใหม่ในชื่อ “Sufficiency-Based Quality of Life” ซึ่งประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ ได้แก่ จริยศาสตร์ภายใน การจัดการทรัพยากรชีวิต และระบบความมั่นคงแบบยั่งยืน องค์ความรู้นี้สามารถนำไปต่อยอดในการสร้างเครื่องมือประเมินคุณภาพชีวิตเชิงพอเพียง และเป็นฐานคิดสำหรับการพัฒนานโยบายหรือหลักสูตรอบรมเพื่อสร้างจริยธรรมแห่งความพอประมาณในระดับสังคมร่วมสมัย

References

กรมการพัฒนาชุมชน. (2566). รายงานผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพมหานคร: กรมการพัฒนาชุมชน.

ภินันท์ สิงหกฤตยา. (2553). ศึกษาการประยุกต์ใช้กระบวนทัศน์และกระบวนการสร้างเสริมสุขภาพตามแนวพระพุทธศาสนา. ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (2559). หลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร. (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ : สำนักงาน กปร.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานสถานการณ์ความยากจนและเหลื่อมล้ำของประเทศไทย ปี 2566. กรุงเทพฯ: สภาพัฒน์.

สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2560). ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาที่ยั่งยืน : กระบวนทัศน์การพัฒนาสู่ประเทศไทย 4.0. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ : ศูนย์ศึกษาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาที่ยั่งยืน.

Daly, H. E. (2014). From Uneconomic Growth to a Steady-State Economy. Cheltenham : Edward Elgar Publishing.

Deneulin, S. (2010). Human flourishing and the UK economic model (Briefing Paper No. 3). CAFOD, Tearfund, and Theos. https://purehost.bath.ac.uk/ws/portaliles /portal/312934/ Humanflourishing_ecomodel.pdf

Inner Development Goals. (n.d.). The IDG Framework. https://innerdevelopmentgoals.org /resources/

Kongsuk, T., Phanurat, K., & Pinyopanuwat, R. (2021). Impact of application of Sufficiency Economy Philosophy on the quality of life of the elderly in rural Thailand. Journal of Population and Social Studies, 29(3), 248–263. https://doi.org/10.25133/JPSSv29n3.0013

Kraut, R. (2021). Aristotle’s Ethics. In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2021 Edition). Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries /aristotle-ethics/

Scharmer, C. O., & Kaufer, K. (.). Leading from the emerging future: From ego-system to eco-system economies [Excerpt]. Berrett-Koehler Publishers. https://www.bkconnection.com/static/Leading_From_the_Emerging_Future_EXCERPT.pdf

Schumacher, E. F. (1973). Small Is Beautiful: Economics as if People Mattered. London: Blond & Briggs.

United Nations Development Programme. (2025). Thailand Human Development Report: Sufficiency Economy and Human Development. UNDP Thailand. https://www.undp.org/thailand/publications/6th-human-development-report

เผยแพร่แล้ว

06/30/2025

How to Cite

นพเฉลิมโรจน์ ช. . (2025). การประยุกต์ใช้หลักการทรงงานข้อที่ 18 : พออยู่พอกิน. วารสารสถาบันพอดี, 2(6), 61–71. สืบค้น จาก https://so16.tci-thaijo.org/index.php/IS-J/article/view/1985