ศึกษาเชิงเปรียบเทียบจริยศาสตร์ของซิกมุนท์ เบามันน์ กับจริยศาสตร์ของอิมมานูเอล คานท์
คำสำคัญ:
จริยศาสตร์, ซิกมุนท์ เบามันน์, หลังนวยุค, อิมมานูเอล คานท์บทคัดย่อ
การศึกษานี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบ จริยศาสตร์ของอิมมานูเอล คานท์ และซิกมุนท์ เบามันน์ ผลการวิจัยพบว่า จริยศาสตร์ของคานท์ ซึ่งเป็นจริยศาสตร์แบบหน้าที่นิยม (Deontological Ethics) เน้นหลักศีลธรรมที่เป็นสากลและอาศัยเหตุผลเป็นหลัก โดยกำหนดให้การกระทำที่ถูกต้องต้องสามารถกลายเป็นกฎสากลที่ใช้ได้กับทุกคน แนวคิดนี้มีข้อดีในการสร้างมาตรฐานศีลธรรมที่แน่นอน แต่มีข้อจำกัดในการตอบสนองต่อสถานการณ์ที่ซับซ้อนในสังคมสมัยใหม่ ในทางตรงกันข้าม จริยศาสตร์ของเบามันน์ เป็นจริยศาสตร์ที่ให้ความสำคัญกับความรับผิดชอบต่อผู้อื่น และเน้นความสัมพันธ์เชิงศีลธรรมมากกว่าการปฏิบัติตามกฎที่เป็นสากล เบามันน์โต้แย้งว่าโลกสมัยใหม่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน (โลกเหลว) ทำให้ศีลธรรมต้องมีความยืดหยุ่นและปรับเปลี่ยนตามบริบท ข้อดีของแนวคิดนี้คือสามารถตอบสนองต่อปัญหาทางศีลธรรมที่ซับซ้อนได้ดี แต่ข้อจำกัดคือขาดหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการตัดสินความถูกผิด ผลการศึกษานี้นำไปสู่การพัฒนา Dynamic and Contextual Ethics Model (DCE Model) ซึ่งเป็นแนวคิดที่บูรณาการจริยศาสตร์ของคานท์และเบามันน์เข้าด้วยกัน โดยใช้หลักศีลธรรมของคานท์เป็น โครงสร้างทางศีลธรรมสากล ขณะเดียวกันก็ใช้แนวคิดของเบามันน์เป็น เครื่องมือในการพิจารณาบริบทเฉพาะหน้า โมเดลนี้สามารถนำไปใช้เพื่อพัฒนานโยบายทางศีลธรรม สิทธิมนุษยชน เทคโนโลยี AI และจริยธรรมในภาคธุรกิจ
References
Bauman, Z. (1993). Postmodern ethics. Oxford, UK: Blackwell.
Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. Cambridge, UK: Polity Press.
Beck, U. (1992). Risk society: Towards a new modernity (M. Ritter, Trans.). London, UK: Sage Publications.
Habermas, J. (1990). Moral consciousness and communicative action (C. Lenhardt & S. Weber Nicholson, Trans.). Cambridge, MA: MIT Press.
Kant, I. (1785/1997). Groundwork of the metaphysics of morals (M. Gregor, Trans.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Kant, I. (1788/1997). Critique of practical reason (M. Gregor, Trans.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Korsgaard, C. M. (1996). Creating the kingdom of ends. Cambridge: Cambridge University Press.
Levinas, E. (1969). Totality and infinity: An essay on exteriority (A. Lingis, Trans.). Pittsburgh, PA: Duquesne University Press.
MacIntyre, A. (1981). After virtue: A study in moral theory. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
Mill, J. S. (1863). Utilitarianism. London, UK: Parker, Son, and Bourn.
Nussbaum, M. (2001). The fragility of goodness: Luck and ethics in Greek tragedy and philosophy. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Nussbaum, M. (2006). Frontiers of justice: Disability, nationality, species membership. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Plato. (380 B.C./1997). Republic (B. Jowett, Trans.). Oxford, UK: Clarendon Press.
Plato. (380 B.C./1997). Republic (B. Jowett, Trans.). Oxford, UK: Clarendon Press.
Rawls, J. (1971). A theory of justice. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Rorty, R. (1989). Contingency, irony, and solidarity. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Sen, A. (1999). Development as freedom. Oxford, UK: Oxford University Press.
Taylor, C. (1989). Sources of the self: The making of the modern identity. Cambridge, MA: Harvard University Press.
United Nations. (1948). Universal Declaration of Human Rights. Retrieved from https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารสถาบันพอดี
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
